ABN Amro helpt particuliere klanten om af te schermen dat ze eigenaar zijn van vennootschappen in belastingparadijzen. Buitenlandse dochters van de staatsbank treden op als aandeelhouder in naam, zogeheten nominee shareholders, om de werkelijke belanghebbenden van de bedrijven buiten beeld te houden.

Dat blijkt uit onderzoek van Trouw en het FD op basis van de gelekte documenten van de Panamese juridisch dienstverlener Mossack Fonseca, oftewel de Panama Papers. In de stukken duikt de ABN-dochter Martello op, gevestigd op het Britse Kanaaleiland Guernsey. Dat bedrijf treedt op als aandeelhouder van 25 vennootschappen op de Britse Maagdeneilanden.

Daardoor is onduidelijk van wie die vennootschappen werkelijk zijn. Naast Martello heeft ABN Amro nog minimaal vijf andere internationale dochterbedrijven die deze diensten aanbieden, bijvoorbeeld op de Kanaaleilanden en in Azië.

De bank is de enige grote Nederlandse financiële instelling die ‘nominee shareholdership’ nog aanbiedt. Rabobank en ING stellen er jaren geleden mee te zijn gestopt.

Opvallend
De dienstverlening van de dochters van de staatsbank is opvallend in het licht van de plannen van minister Jeroen Dijsselbloem van financiën. Hij wil de transparantie rond eigenaren van vennootschappen vergroten via het instellen van een centraal register waarin alle aandeelhouders met een belang van 25 procent of meer staan. Dit om fraude en witwassen via vennootschappen tegen te gaan.

Volgens de internationale antiwitwasorganisatie Financial Action Task Force (FATF) is het gebruik van de zogeheten nominee shareholders een van de vier meest voorkomende manieren om aandeelhouders af te schermen. Dit verhoogt volgens FATF het risico op misbruik.

Toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) stelt dat Nederlandse banken deze diensten mogen aanbieden. Voorwaarde is wel dat ze zich houden aan de plaatselijke wetten van de vennootschappen waarvan zij de eigenaren afschermen.

Conflict
Uit de Panama Papers blijkt dat eind 2014 een conflict speelde rond de identiteit van de klanten van ABN. Juridisch dienstverlener Mossack Fonseca vroeg toen klantdata op bij het bedrijf Cannon Asset Management, dat de vennootschappen beheert waarvan Martello nominee shareholder is.

Dit om te voldoen aan de wettelijke eisen die zijn ingesteld om terrorisme en witwassen te bestrijden.

Maar Mossack Fonseca kreeg niets. Het zou blijkens de verklaring van Cannon Asset Management ondoenlijk zijn om voor alle klanten van Martello aparte verklaringen op te geven.

In een reactie stelt een woordvoerder van ABN Amro dat Cannon niet namens ABN Amro kan spreken. Daarbij gaat ABN in principe niet in op dit soort verzoeken, zo blijkt uit de reactie van de bank. ‘Mossack Fonseca is een commerciële partij. Wij verstrekken (uiteraard) geen klantgegevens aan externe (niet-bevoegde) partijen.’

‘Geen commentaar’
Cannon wil geen commentaar geven op vragen van Trouw en het FD. DNB wil niet specifiek op de casus van ABN Amro en Martello ingaan. Daarbij zegt de toezichthouder in een verklaring ‘geen overzicht te hebben van welke banken welke diensten aanbieden’.

DNB stelt verder dat banken zelf moeten borgen dat ze bij het aanbieden van nominee-diensten ‘niet worden gebruikt voor zaken als witwassen en terrorismefinanciering’. De financiële instellingen zijn verplicht risico’s op dit vlak te analyseren.

In 2015 constateerde de toezichthouder op basis van een onderzoek dat banken zich ‘meer moeten inspannen om integriteitsrisico’s in kaart te brengen en te monitoren’, aldus een DNB-woordvoerder.

Lees maandag in Trouw meer over deze zogeheten ‘nominee-diensten’: ‘De bank biedt privacy, maar ook een hoger risico op misbruik’

Bron: Trouw