28 C
Willemstad
• vrijdag 29 maart 2024

Extra | Journaal 28 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Wednesday, March 27, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 27 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Tuesday, March 26, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

Trouw | Ook bij nader inzien waren Piet Heins daden best oké

HomeMediaTrouw | Ook bij nader inzien waren Piet Heins daden best oké

Meindert van der Kaaij

Piet Hein van de Zilvervloot | © F. Eveleens

Het was niet helemaal wat de initiatiefnemers in gedachten hadden: Piet Hein was zo slecht nog niet, blijkt uit de plaquette die bij zijn standbeeld in Rotterdam komt.

Zelfs niet met de normen en waarden van nu. Zo sprak Hein tijdens zijn leven met mededogen over het lot van Afrikanen en hekelde hij de behandeling die tot slaaf gemaakte indianen in Amerika ten deel viel.

Toen vorig jaar de Rotterdamse kunstinstelling Witte de With aankondigde niet langer in verband te willen worden gebracht met een omstreden zeeheld, kwam in de stad een discussie over het Nederlands verleden op gang. Zo stelde de partij Nida in de Rotterdamse raad dat er iets moest gebeuren met het standbeeld van Piet Hein op het Piet Heynsplein. De partij drong aan op een debat over zeehelden met een dubieuze reputatie.

Het vorige stadsbestuur besloot daarop dat bij het beeld in Delfshaven, waar Hein in 1577 werd geboren, een plaquette moest komen met daarop een verklarende tekst met feitelijke informatie over zijn leven.

Hein was een vrijbuiter die in zeeslagen onverschrokken en meedogenloos kon optreden, maar hij kon ook clementie aan de dag leggen

Siebe Thissen, historicus

Overval op San Salvador

Die tekst is nu klaar. Over die Piet Hein valt volgens Siebe Thissen veel te zeggen, maar niet dat hij iets met de slavenhandel te maken had. Thissen is hoofd van het programma beeldende kunst & openbare ruimte, dat gaat over de kunst op Rotterdamse straten en pleinen. “Het staat vast dat Hein al zes jaar was overleden toen zijn werkgever, de West-Indische Compagnie, zich met de trans-Atlantische slavenhandel ging bemoeien.”

Piet Hein werd beroemd doordat hij in 1628 de Zilvervloot van de Spanjaarden afhandig wist te maken. Met het geld dat deze buit opleverde, kon de Nederlandse Republiek haar oorlog tegen de Spaanse legers financieren. Het leverde hem een enorme huldeblijk op, met onder meer liedjes en verzen van dichters als Vondel en Huygens. “Hein zelf vond dat helemaal niets, omdat voor die vloot nauwelijks gevochten hoefde te worden”, zegt historicus Thissen, die zich in het leven van Hein verdiepte. “Hij was veel trotser op de overval op de Braziliaanse havenstad San Salvador, waar het er heftig aan toe ging.”

Volgens hem is Heins levensgeschiedenis veel complexer en genuanceerder dan vaak wordt aangenomen. De discussie over nationale figuren uit het verdere verleden is soms te ideologisch gekleurd, zegt hij. “Natuurlijk was Hein een vrijbuiter die in zeeslagen onverschrokken en meedogenloos kon optreden, maar hij was ook iemand die opvallende clementie aan de dag kon leggen.”

In brieven toonde Hein zijn medeleven met de behandeling van tot slaaf gemaakte indianen in de Mexicaanse zilvermijnen. Op de plaquette wordt daaruit geciteerd: ‘Is het een wonder dat de indiaan zijn leed op ons wil wreken? Vriendschap moet van onze kant komen, want wij bezoeken hen.’

De plaquette wordt in de loop van 2018 bij het standbeeld geplaatst.

Lees ook: Trots zijn op Holland en Michiel de Ruyter

De spektakelfilm ‘Michiel de Ruyter’ viel niet bij iedereen in goede aarde. Is vermakelijke Hollandse heldenverering kwalijk?

Bron: Trouw

Dit artikel is geplaatst in

22 reacties

  1. Voortschrijdend inzicht en ontwikkeling, Hoedanook,

    Nog niet zo lang geleden mochten vrouwen niet stemmen, en zwarten niet met de bus mee.

    Werden ‘heksen’ verbrand en Tula gevierendeeld.

    Hoedanook heeft lange tenen en daarom waarschijnlijk een klein pikje.

  2. Geweld en onderdrukking was onderdeel van een vast patroon, een gelegitimeerde wezenskenmerk van het Nederlandse handelsimperium.

    @hoedanook. Dit was wel normaal in die tijd. Geen enkel rijk is groot geworden door ‘vrede’. Ook de zo geroemde afrikaanse rijken werden groot door moord, assimilatie en slavernij. opvallend dat het alleen bij het westen een groot probleem is.

  3. @Meloen,
    Ik kan ook voorbeelden noemen waarbij door voortschrijdende kennis bepaalde gebruiken in onmin zijn geraakt. Asbestos, softenon (thalidomide), DDT, napalm en ‘agent orange’ enz. Door een reeks aandoeningen inclusief huiduitslag, aangeboren afwijkingen , miskramen, kankers, psychologische problemen en bioaccumulatie, inzicht in de oorzaak van deze aandoeningen, en vaak na jarenlang procederen werden al deze producten vervangen door vervangingsproducten die minder schadelijk zijn voor de gezondheid.

    Punt is dat kennis en inzicht uiteindelijk de producenten van al dit ongein, al dan niet gewillig, dwong om hun ‘gewoonte’ te veranderen. Zo ook zijn erfenissen uit het koloniaal en slavernijverleden diep verankerd in de samenleving waarbij de effecten op de hedendaagse psyche niet of onvoldoende worden erkent.

    Hoewel er studies zijn gedaan in het verleden, is er, ook vanuit de politiek (Balkenende: ‘de VOC-mentaliteit’) behoefte aan een kritisch nieuw perspectief m.b.t. de Nederlandse koloniale geschiedenis. Geen ouderwetse zelfverheerlijking, maar een beschrijving van de ‘vaderlandse’ geschiedenis waarin schendingen van de mensenrechten niet langer als ‘excessen’ worden beschreven, maar beschreven waarin erkent wordt wat er werkelijkheid gebeurde. Geweld en onderdrukking was onderdeel van een vast patroon, een gelegitimeerde wezenskenmerk van het Nederlandse handelsimperium.

    Het voorafgaande geeft het belang aan van het dat onderzoek plaats gaat vinden. Feiten en fictie moeten van elkaar gescheiden worden. Het Koninklijk Instituut voor taal-, land- en volkenkunde (KITLV) in Leiden met directeur Gert Oostindie is dit toevertrouwd.

  4. @ Hoedanook,

    Ik neem aan dat je op de hoogte bent met de WIC en VOC. Dan weet je dus ook welke steden daarbij betrokken waren. Rotterdam, toen Maze geheten, was er onderdeel van. Alleen het grote verschil was dat het een cooperatie was (dus gewone handelaren die aandeelhouder werden) geheel gedekt en beschermd door de Staten Generaal.

    Het grote probleem is dat wij onze huidige blik in 2018 graag willen implementeren op de tijdgeest van toen. Maar dat is een complete verkeerde manier van kijken.
    Zo was 30 jaar geleden reclame maken voor sigaretten op radio / televisie / bioscopen / magazines etc de gewoonste zaak ter wereld. Nu kan men totaal niet geloven dat het ooit zo normaal was.
    In Engeland hebben ze decennialang giftig behangpapier verkocht, wat een groot succes. Totdat ze er achter kwamen dat mensen kwamen te overlijden door dat behangpapier. In de huidige tijdgeest is het verkopen van een giftig product zo ongeveer crimineel.

    Ik snap best waarom men onderzoek wil laten doen. Doe je dat niet dan beginnen al die partijen te schreeuwen dat men iets onder de pet wil houden. Uit politieke correctheid geeft men dus maar toe. Hoop alleen wel dat ze opgeleidde historici het onderzoek laten uitvoeren en dus niet personen met een agenda.

  5. @LaStiws,
    switSaL olie of WD40 gebruikt?
    Hoedanook, bedankt voor de ‘tip’, ‘oordeel‘ of ‘kritiek’ die geen duidelijkheid, nut of waarheid biedt.

  6. @Hoedanook: waag je niet aan de “moeilijke” woorden. Of je schrijft ze verkeerd en/of je gebruikt ze verkeerd. Het ziet in ieder geval niet bijster intelligent uit.

  7. Zo ook m.b.t. jouw reactie t.a.v. asiel voor Venezolanen. Jij maakt geen onderscheid tussen het standpunt van de overheid en het algemene sentiment van de Curaçaoënaar. Ik durf met stelligheid te beweren dat de overgrote meerderheid van de bevolking deze myopische beleid t.a.v. Venezolanen niet steunt. Veel hebben banden (familie, economisch, emotioneel, enz.) met Venezuela. Het was Venezuela die Curaçao een ‘reddingsboei’ toewierp toen Shell het voor gezien hield.

    @hoedanook, Dat verklaard de haat van de YDK jegens de latinos?

  8. @Savaneta,
    M.b.t. Aruba. Vanaf het begin van de grenssluiting door Venezuela was de opstelling van Aruba anders dan Curaçao. De huidige Curaçaose coalitie is naast myoptisch ook gefixeerd op Nederland. Tijdens het conflict t.a.v. de grenssluiting bezoekt Knops (zonder vertegenwoordiging van de eilanden) Venezuela, geeft ‘en route’ Curaçao een ton voor vluchtelingen opvang en vertrekt lachend terug naar Nederland met toezeggingen ter waarde van miljarden van Venezuela. Vervolgens krijgt Herman George een onderscheiding in de Huisorde van Oranje en krijgt Curaçao met de gevolgen van beslaglegging door de Nederlandse rechtspersoon van ConocoPhillips te maken. Het is schitzophreen!

  9. @Savaneta,
    Jou laatste reactie raakt kant noch wal. Even wat van belang is.

    In de Nederlandse krant Trouw zijn er meer artikelen verschenen over dit onderwerp. In één van deze artikelen staat: “Rotterdam laat het eigen verleden in de kolonies tot op de bodem uitzoeken.” De gemeente Rotterdam en niet NIDA. Sinds wanneer kan een partij die slechts één of twee zetels in de gemeenteraad heeft beslissen voor de meerderheid?

    Zo ook m.b.t. jouw reactie t.a.v. asiel voor Venezolanen. Jij maakt geen onderscheid tussen het standpunt van de overheid en het algemene sentiment van de Curaçaoënaar. Ik durf met stelligheid te beweren dat de overgrote meerderheid van de bevolking deze myopische beleid t.a.v. Venezolanen niet steunt. Veel hebben banden (familie, economisch, emotioneel, enz.) met Venezuela. Het was Venezuela die Curaçao een ‘reddingsboei’ toewierp toen Shell het voor gezien hield.

    Wanneer jij de feiten kent maakt jou geveinsde verontwaardiging misschien indruk.

  10. Dat Hoedanook en Ericlapas niet zo veel met macamba”s op hebben is bekend en dat hoeft natuurlijk ook niet. Maar ze zouden zich wel ééns beter in de geschiedenis moeten gaan verdiepen en een louche ondemocratische partij als Nida verdedigen komt wel erg ongeloofwaardig over. Keren we terug naar de werkelijkheid van alle dag dan zien en lezen we hoe schofterig Venezolaanse vluchtelingen op Curacao worden behandeld als zijnde een inferieur volk. Dan heb ik meer respect voor de Arubanen die deze vluchtelingen als broeders in de nood ontvangen.

  11. @Meloen,
    Misschien moet je jezelf aanmelden bij projectleider Gert Oostindie, die de twee onderzoeken in opdracht van de gemeente Rotterdam vorm gaat geven. Oostindie geeft aan dat Rotterdammers zelf kunnen vertellen of en hoe dit verleden nog invloed heeft in de stad. Dat dit soort onderzoek plaats gaat vinden is al veel zeggend. En, neem, mij niet kwalijk, maar ik hecht veel meer waarde aan de resultaten van dit onderzoek dan wat jij in dit kader probeert te beschrijven. Doe je best, ik lees het wel in 2020, wanneer de twee onderzoeken naar de koloniale geschiedenis van Rotterdam zullen worden gepubliceerd. Ik wacht de publicaties rustig af.

  12. @ Hoedanook,

    Ik ben helemaal niet op zoek naar de klepel. Ik leg alleen uit dat het jagen op zeehelden onder de voorwendselen ‘slavernij’ vaak niet onderbouwd is en ook niet onderbouwd kan worden. De feiten zijn namelijk allang bekend, want de biografien van al deze lieden zijn allang geschreven. Alle scheepsloggen bestaan nog en alle reizen zijn opgetekend, kun je overigens zo nazoeken op het internet.
    Maar ik snap dat zoiets niet in het straatje past van degenen die van mening zijn dat Nederland zich moet excuseren voor de gouden eeuw.

    Om het simpel te stellen, de marine zeehelden (Tromp, de Ruyter, Evertsen, van Ghendt etc) waren destijds veelal betrokken bij acties tegen concurrerende naties / piraten. Iedere keer als er een vloot terug kwam naar Nederland dan werd deze begeleid door oorlogsschepen om de doortocht door het kanaal veilig te stellen. Het kwam zelfs voor dat de koopvaardijvloot uit de Oost eerst om Engeland naar Noorwegen voer en daar het escorte afwachtte.
    De marine werd uiteraard ook veel ingezet tegen piraten en het ‘ontzetten’ van forten die waren veroverd door de concurrerende landen. En dat was niet af en toe. Wanneer je de geschiedenis er op naleest dan was het vrijwel dagelijks ergens optreden.
    De zeehelden van Nederland hebben zeer zeker bijgedragen aan de welvaart van de Republiek.

    En de slavenhandel zelf ?
    Hoe fout die ook was, de schaal waarin de WIC bezig was met slavenhandel viel in het niet met die van de UK en andere landen. Om een idee te geven. in 1 eeuw vervoerde men 270.000 slaven. Dat zijn er natuurlijk 270.000 teveel, maar op jaarbasis praat je dan over een gemiddelde van 2700. Wanneer er 400 tot 600 op een schip gingen praat je dus over 4 a 5 transporten per jaar. Dan praat je dus ook over 2 a 3 schepen op een vloot van vele duizenden schepen. Dat verklaart ook waarom het correct is dat het aantal mensen dat daarbij betrokken was niet al te groot was. De verantwoordelijkheid is natuurlijk een ander verhaal, maar domweg gaan claimen dat alle zeehelden erbij betrokken waren is een toonbeeld van slecht geinformeerd zijn.
    En dat uitgerekend NIDA daar iets van moet zeggen is helemaal van de zotte. De Arabieren waren, met zo’n 14 miljoen slaven, zelfs de grootste slavenhandelaren ter wereld en die slavernij ging door tot begin 1900. Hoewel het in die landen zelfs vandaag de dag nog steeds voorkomt.

    Oftewel Nida heeft niet een klein beetje boter op het hoofd, de hele boterfabriek incl boterberg van Europa hebben ze op hun hoofd.
    Dat velen, die de geschiedenis niet kennen, nu willen doen alsof heel de vloot betrokken was met slavenhandel is te kort door de bocht. De inmiddels verguisde VOC heeft amper aan de slavernij meegedaan, simpelweg omdat het niet nodig was.
    De WIC aan de andere kant heeft wel meegedaan aan de slavenhandel, maar veel van deze schepen voeren zonder escorte naar Brazilië en de West. Was ook niet nodig, want de lading (slaven) was niet echt interessant voor de concurrende landen.

  13. @Melien,
    Klok horen luiden en op zoek naar de klepel?
    Het gaat niet over slavenhandel. Zie tekst: “Het staat vast dat Hein al zes jaar was overleden toen zijn werkgever, de West-Indische Compagnie, zich met de trans-Atlantische slavenhandel ging bemoeien.” Voorts werd het aangezwengeld door de kunstinstelling Witte de With, die niet langer in verband gebracht wilde worden met een ‘foute zeeheld’. In de gemeenteraad ontstond vervolgens de roep naar feitenonderzoek over dit deel van het verleden van de stad. NIDA vormt onderdeel van de Rotterdamse gemeenteraad.

    Dit feiten onderzoek komt er en het is afwachten eat het voortbrengt. Tot nu toe zijn het @Meloen en @ Savaneta die met ‘opgestoken vingertje’ zwaaien.

  14. @ Hoedanook & Ericlapas,

    Het zou goed zijn wanneer jullie je eerst eens inlezen in de Nederlandse slavenhandel en de zeehelden uit de 17e eeuw. Zowel Piet Heyn als de Ruyter hebben nimmer zelf deelgenomen aan de slavenhandel. Dat komt wellicht niet leuk over voor degenen die de historie niet kennen en graag zien dat alles en iedereen bij de slavenhandel betrokken was. Maar de waarheid is niet altijd leuk en in dit geval is bekend dat de Ruyter en Heyn nooit betrokken zijn geweest bij de slavenhandel.
    Sterker nog, Heyn is zelf bijna 5 jaar lang slaaf geweest.
    De Ruyter is, in zijn tijd voor de marine, met name bezig geweest met de walvisvaart en vervoer van specerijen, plus handel met Marokko. Heeft daar nota bene nog een oude schoolvriend bevrijd, die daar als slaaf verbleef. De Ruyter wordt notabene in Marokko ook als held gezien, staat zelfs nog een standbeeld van hem en geloof me, dat is niet omdat hij zogenaamd in de slavenhandel zat.

    Dat er kapiteins en schepen bij de slavenhandel betrokken zijn geweest is duidelijk en in de huidige geest der tijd is dat niet te verklaren. In de geest van de tijd van toen was het echter heel normaal. De grootste slavenhandel bestond overigens al duizeden jaren voor de trans atlantische slavenhandel….in Afrka zelf. Het is daar, gedurende duizenden jaren, normaal geweest dat een verslagen stam de slaaf werd van de overwinnende stam. Alleen hoor je daar niet veel mensen over.
    Dat de arabieren en Afrikaners zelf de leveranciers van de slaven voor het transatlantisch transport waren hoor je ook niet al teveel mensen over. Wil je de slavernij benoemen dan moet je dat doen gebaseerd op feiten, niet op verzonnen emoties.

  15. @ Hoedanook,

    In dit geval heeft Joop echter volledig gelijk. De grootste slavenhandelaren uit de geschiedenis waren zowel de Afrikanen als de Arabieren / moslims. Dus dat Nida nu met het opgeheven vingertje gaat zitte is, op zijn zachtst gezegd, hypocriet. Ze reppen met geen woorden over hun eigen slaven verleden, iets dat je de Afrikaners ook nooit hoort doen. Iedereen doet zich graag voor als slachtoffer en bagetaliseert de eigen betrokkenheid
    Ik heb nog nooit 1 excuus gehoord van een Afrikaans land aan de bijdrage aan de slavenhandel en ook niet van een islamitisch land.
    Misschien moeten we ons eens afvragen waarom je daar niets van hoort.

  16. @Savaneta: ‘kill the messenger if you do not like the message’. Gebruikelijke reactie als er een discussie onstaat t.a.v. wat dominant is in een cultuur is.

    Ondanks dat Piet Hein ook ‘clementie aan de dag [wist, HDO] leggen’ is er reden genoeg om zijn standbeeld weg te halen uit de openbare ruimte. In een tijdperk van Trump gaan heldenverering en daarmee gepaard gaande vorm van feelgood patriottisme goed samen. Nederland is goed in imiteren (verwijdering standbeelden in de VS geplaatst gedurende de ‘Jim Crow’ area). Het plakkaat bij het standbeeld van Piet Hein heeft niets met geschiedenis te maken, eerder met een vorm van geschiedvervalsing. De historicus moet het verleden proberen te beschrijven zoals het werkelijk was.

  17. “Piet Hein was zo slecht nog niet”. Daarom begrijp ik de hele ophef over de uitspraken van Stef Blok over de multiculturele samenleving niet. Het zijn toch de blanken waaronder de Nederlanders die hele bevolkingsgroepen hebben uitmoord overal waar ze kwamen.

  18. Vooral een Moslim beweging als Nida heeft geen enkel recht van spreken. Arabieren (Moslims) waren en zijn nog steeds de grootste slavenhandelaren aller tijden. Als er één bevolkingsgroep is die al eeuwen bloed aan hun handen hebben zijn het de Arabieren en Turken. Met andere woorden blijf met jullie smerige poten van onze vaderlandse helden af die uiteraard geen heiligen waren.

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties