26.4 C
Willemstad
• donderdag 28 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

Trouw | De Mangrove Maniacs strijden met hun kapmessen voor de biodiversiteit

HomeMediaTrouw | De Mangrove Maniacs strijden met hun kapmessen voor de biodiversiteit

Joop Bouma

Vrijwilligers kappen mangrove in Lac, Bonaire. Beeld Trouw

Op Bonaire regeren geiten en ezels. De natuur telt niet mee, zeggen milieubeschermers. Vrijwilligers proberen het mangrovebos te redden.

Het gaat net: zes man en een vrouw in een bootje dat eigenlijk geschikt is voor twee, maximaal vier personen. Het motor­tje stuwt de afgeladen sloep dapper door de baai. De opvarenden moeten hun gewicht tactisch over de bootrand verdelen. Gelukkig er is vandaag nauwelijks golfslag op Lac, de grote zeelagune van Bonaire National Marine Park. De boot ligt vol met los gereedschap dat de groep straks hard nodig heeft. Niemand wil kapseizen.

Marien bioloog Sabine Engel zit tevreden op de voorplecht, ze heeft vandaag zes man gestrikt voor haar project om de mangroves van Bonaire te redden. Tussen hun benen staan kratten vol met zagen, messen, bijlen, touwen, flessen water en een verbandtrommeltje, dat later best handig zal blijken te zijn.

De vrijwilligers gaan op deze vroege zondagochtend in november op de oever van de baai mangroves kappen. Dat is nodig om de oude, dichtgegroeide getijdekreekjes in het mangrovebos te herstellen, zodat zeewater dieper het gebied kan instromen. Aan de achterkant kwijnen de mangroves weg omdat de zee niet ver genoeg in het gebied doordringt. De vroegere loop van de kreekjes is achterhaald door te praten met vissers en door bestudering van ­oude kaarten, luchtfoto’s en Google Earth. Op Bonaire ligt het grootste mangrovebos van de voormalige Nederlandse Antillen. Het is de kraamkamer van veel diersoorten. Tussen de wortelen leven bedreigde rifvissen, zoals de regenboogpapegaaivis.

Het is warm onder de mangroves van Lac. Dit is het domein van bewegend water, modder en muggen. Ze noemen zich de Mangrove Maniacs, de mannen en vrouwen die wadend door het mangrovebos de harde, wijdvertakte wortels te lijf gaan. Zwaar werk, maar de sfeer is vrolijk, de vrijwilligers gaan met groot enthousiasme de begroeiing te lijf. Ze staan tot hun knieën in het zeewater. Verderop is te zien hoe hun eerdere werk resultaat heeft. De mangroves zijn tot diep in het bos weggekapt langs een oude, herstelde kreek. De getijden hebben weer vrij baan in het gebied.

Arno Verhoeven, Mangrove Maniac. Beeld Trouw

Arno Verhoeven, die een ICT-bedrijfje heeft op Bonaire, is een van de vrijwilligers. Hij doet het uit liefde voor het eiland, zegt hij. “De schoonheid van het eiland wordt bedreigd. Niets doen is geen optie. Zo’n kanaal dat een paar maanden na voltooiing vol zit met vis, geeft heel veel voldoening.”

Mangrovebossen zijn van groot belang voor de biodiversiteit, voor het koraal, maar ook voor de vis- en vogelstand. “Die kreekjes zijn cruciaal voor de gezondheid van het bos. Zonder een goede circulatie wordt het water te zout en gaat het bos dood. De open kreekjes voorkomen dus een te hoog zoutgehalte en zorgen voor ‘vers’ voedselrijk water.”

Het valt voor Sabine Engel niet mee om voldoende vrijwilligers te ronselen, want het werk is omvangrijk. De Mangrove Maniacs hebben hun hoop gevestigd op de opkomst van ‘voluntourism’, toerisme gecombineerd met vrijwilligerswerk.
Beeld Louman & Friso

Verhoeven vindt dat mensen op Bonaire zich te weinig zorgen maken over de situatie van de mangroves. Ook de Bonairianen zelf. “Het is soms lastig het paradijs te zien als je er zelf in woont. Het begrip biodiversiteit leeft nauwelijks op Bonaire. Veel bezoekers en bewoners worden blij van wat ze op Bonaire of onder water zien. Terecht, want het is nog steeds ontzettend mooi en divers. Hoe het vijf, tien of vijftien jaar geleden was doet hen niet zo veel. Als je geen beeld hebt van vroeger dan is het verschil met nu ook moeilijker te begrijpen. Het proces van aftakeling verloopt ook heel gestaag, beetje bij beetje. Daarnaast is het eiland sinds 2010 in een enorme stroomversnelling gekomen. De bevolking is in tien jaar tijd verdubbeld. Dat geeft weer andere zorgen.”

Het eilandbestuur van Bonaire heeft nauwelijks oog voor natuurbehoud, zegt bioloog Fernando Simal, eigenaar van natuuradviesbureau Wild Conscience op Bonaire. Hij trok in 1990 vanuit Venezuela naar Bonaire, vooral omdat je rond het Caribische eiland zo fantastisch kunt duiken. Nog steeds. Al wordt het minder. Uit bezorgdheid over de gestage aftakeling van het koraal en de verloedering van de natuur op het eiland werd Simal jaren geleden actief in milieuorganisaties op Bonaire. Hij zette zich onder meer in voor de bescherming van vleermuizen in de kalksteengrotten van het eiland en voor de zeeschildpadden die in grote aantallen rond het eiland zwemmen.

Beeld Trouw

Simal was negen jaar directeur van het Washington Slagbaai National Park op Bonaire, een voormalige plantage van 5643 hectare die in 1969 de status van beschermde natuur kreeg. Er staat een hek omheen, maar daar zitten zoveel mazen in dat op Slagbaai bijna net zo veel geiten rondgrazen als elders op het eiland. Dus wordt alles kaalgevreten. Jonge boompjes en struiken hebben er geen schijn van kans. Er zijn inmiddels tonnen geïnvesteerd in plannen om de geiten uit het park te verjagen. Tot dusver zonder merkbaar resultaat.

Simal is somber over de groene toekomst van Bonaire. Het eiland profileert zichzelf sinds kort als ‘Blue Destination’, marketingjargon voor een vakantiebestemming die de toerist een perfect evenwicht zou moeten bieden tussen ecologie, cultuur en economie. Maar economie is toch echt de enige serieuze drijfveer, zegt Simal. Groei van toerisme en bevolking is het anker van het eilandbestuur.

“Niet lang geleden werd aangetoond dat het koraalrif de kurk is waarop de economie van Bonaire drijft. Maar intussen heeft de overheid nog altijd geen milieubeleid en geen stimuleringsregelingen om duurzaamheid te bevorderen. De overheid laat de natuur over aan de ngo’s.”

Ooit gold Bonaire als een voorbeeld voor de wereld, een Caribisch eiland waarop de natuur voor alles ging. Ruim veertig jaar geleden al werd de baai van Lac en het koraal rondom het eiland tot beschermd gebied verklaard. Dat was bijzonder voor die jaren.

December 2019: cruiseschepen in Kralendijk, Bonaire. Beeld Trouw

In 1992 schreef de Antilliaanse politicus Miguel Pourier, geboren in het oude dorp Rincon op Bonaire, een rapport over de toekomst van zijn eiland. Dat rapport geldt nog altijd als een blauwdruk voor een gedroomde toekomst van Bonaire. Het bleef bij een papieren plan. Pourier schreef dat de bevolking van Bonaire zich het kapitale belang van een goed milieu moet beseffen. Dat betekende in zijn visie: beperkte groei van bevolking én toerisme. Het tegengestelde is gebeurd.

Ruim dertig jaar en 37 rapporten later is er van de wijze aanbevelingen van Pourier weinig terechtgekomen. Simal: “Er zit een groot gat tussen de realiteit en dat rapport en die kloof is alleen maar groter geworden. Het bedrijfsleven bepaalt wat er gebeurt op Bonaire. Voor natuur is geen plek.” Afgelopen jaar verwelkomde Bonaire ruim 150 cruiseschepen in Kralendijk, met meer dan 400.000 passagiers.

Biodiversiteit in het koninkrijk

Dit is het eerste artikel van een korte serie over biodiversiteit op Bonaire. Trouw besteedt in de komende maanden in de aanloop naar een VN-conferentie over behoud en herstel van de soortenrijkdom, die in oktober in de Zuid-Chinese stad Kunming wordt gehouden, extra aandacht aan het onderwerp.

Afgelopen mei publiceerde Ipbes, het internationaal platform voor biodiversiteit en ecosysteemdiensten, een alarmerend rapport: de mens vernietigt de natuur erger dan ooit. Miljoenen soorten planten en dieren worden met uitsterven bedreigd. Nederland, ook het Caribische deel, scoort slecht op biodiversiteit.

Het ministerie van landbouw, natuur en voedselveiligheid heeft de Nederlandse afdeling van de internationale unie voor natuurbescherming IUCN gevraagd te helpen bij het opstellen van de Nederlandse doelen voor de VN-top. Woensdagavond is er in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam een debat over de Nederlandse inbreng in Kunming.

Lees ook: 

Op plantage Bolivia op Bonaire maken de kadushi’s plaats voor dure villa’s

Natuurbeschermers op Bonaire zijn bezorgd over een plan voor 1500 woningen op een voormalige plantage. Het gebied is begroeid met kwetsbaar tropisch bos. De projectontwikkelaar begrijpt de ophef niet.

Strand van Bonaire is tien keer vuiler dan Noordzeekust

De stranden van Bonaire zijn tien keer meer vervuild met plastic dan de Nederlandse kust. Dat is gebleken uit een jaar lang onderzoek, van het Wereld Natuur Fonds (WNF) en de plaatselijke milieuorganisatie Clean Coast Bonaire.

De natuur op de Caribische eilanden is in gevaar

Op Bonaire, Saba en Sint Eustatius holt de soortenrijkdom achteruit. ‘Er moet nu echt iets gebeuren.’

Bron: Trouw

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties