30 C
Willemstad
• donderdag 28 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

TPO | ‘Bevrijd nationale herdenking slavernijverleden van raciale ketenen’

HomeMediaTPO | ‘Bevrijd nationale herdenking slavernijverleden van raciale ketenen’

Opinie Aart G. Broek

Opinie Aart G. Broek | Kleurloos stilstaan bij vooruitgang

Op 1 juli 1863 maakte een proclamatie van koning Willem III formeel een einde aan slavernij in het Koninkrijk der Nederlanden. In Suriname en op de Nederlands-Caribische eilanden werden God, de koning en de gouverneur feestelijk geprezen.

De slaveneigenaren werden financieel gecompenseerd. De slaven verloren de status van bezit en werden gaandeweg burgers. We worden inmiddels geacht de slavernij massaal te herdenken en de bevrijding uit die slavernij evenzo massaal te vieren; het liefst twee dagen achtereen. Daar valt wel wat op af te dingen.

Kinderen als beesten afgejakkerd

‘Willem III schonk vrijheid,’ zo schreef de Antilliaanse literair auteur Boeli van Leeuwen, ‘aan de negers van Curaçao en sliep ’s nachts rustig achter zijn brede baard. Dat de kinderen van zijn eigen volk vijftien uur per dag als beesten werden afgejakkerd voor één dubbeltje per dag, was in die wereld zó normaal dat hij voor het slapengaan er niet eens over nadacht.’

Het had honderden jaren genomen om slavernij als mensonwaardig te zien en te verbieden. Dat proces vond hoofdzakelijk plaats in enkele Westerse landen. Zeker, ook rebellerende of weggelopen slaven ondermijnden door hun handelen de vanzelfsprekendheid van slavernij. Ex-slaven en hun nakomelingen konden die vanzelfsprekendheid weer bevestigen door het eigen bezit van slaven. Ook de gekleurde elite in Paramaribo had slaven. Lang niet iedereen was er honderdvijftig jaar geleden overigens gelukkig mee dat de slavernij werd afgeschaft. Als verkopers van slaven zagen Afrikaanse koningen hun markt instorten. Zij bepleitten dan ook bij koningin Victoria de voortzetting van de handel in slaven.

Slavernij als ‘contractarbeid’

In grote delen van Latijns-Amerika werd de slavernij sowieso pas enkele decennia later afgeschaft, aan het eind van de negentiende eeuw. De plantages zouden zonder slavenarbeid weer jungle worden, zo meenden de eigenaren en aandeelhouders. De slavernij werd in Suriname dan ook onder de benaming van contractarbeid praktisch gecontinueerd door Hindoestanen. Naar de Arabische wereld waren in de loop van de eeuwen evenzovele miljoenen Afrikaanse slaven verkocht. Ook die handel werd gekoesterd en met moeite afgeschaft in de twintigste eeuw. In sommige Afrikaanse landen bleef de slavernij gewoon bestaan tot op de dag van vandaag.

In dit licht is de afschaffing van de slavernij in 1863 het meer dan waard om bij stil te staan. Een belangwekkende bijdrage aan de arbeidsemancipatie van mensen. Nederland was geen voorloper geweest. Wij plooiden ons onder invloed van de macht van machtiger mogendheden als Engeland en Frankrijk. Die hadden het voortouw genomen en waren eerder overgegaan tot het afschaffen van slavenhandel en vervolgens slavernij.

Lijfeigenschap uit het westen verbannen

Evenals in Nederland waren ook in die landen de arbeidsomstandigheden van de eigen arbeiders ten hemelschreiend. Schrijvers als Charles Dickens en Victor Hugo zouden er hun onderwerpen aan ontlenen. Het nam fikse inspanningen om dergelijke arbeidsomstandigheden – van kinder- en dwangarbeid, lijfeigenen en horigen – uit eigen westerse landen te verbannen. Het ‘kinderwetje van Van Houten’ mag in 1874 zijn aangenomen, het nam nog tot 1901 [sic !] om effectief toegepast te worden en kinderen tussen de zes en twaalf naar school in plaats van de fabriek te sturen. Religie, politieke ideologieën, de organisatie van arbeiders in en door vakbonden speelden hierin een belangwekkende rol.

Zo bezien is de emancipatie van de slaven onderdeel van een wereldbrede ontwikkeling naar verbetering van arbeidsvoorwaarden voor tientallen miljoenen mannen, vrouwen, jongeren en kinderen; ongeacht de huidskleur. De ontwikkeling naar de wereldwijde afschaffing van kinderarbeid is nog volop gaande. Moderne media maken het mogelijk om dagelijks uitgebreid geïnformeerd te worden over erbarmelijke arbeidsomstandigheden elders in de wereld. Diezelfde media maken duidelijk dat er wereldwijd inspanningen plaatsvinden om daarin verbetering te brengen. Die blijken niet alleen voor kinderen hoogstnoodzakelijk, zo weten we onder meer van Filipijnse dienstbodes in Arabische golfstaten en Nepalese arbeiders in Qatar.

Alert blijven op moderne slavernij

In Nederland blijken wij daar op allerlei manieren mee verbonden. We kunnen er invloed op uitoefenen. Onze boycot van door kinderhanden gemaakte kleding is daarvan een bescheiden voorbeeld. Het is echter zaak om ook in eigen land alert te blijven. Het individuele ondernemerschap oogt goed. Het roept echter ook beelden op uit het begin van de vorige eeuw. Beelden van lange rijen mannen – dagloners – bij een fabriekspoort die hoopvol maar tevergeefs wachten op werk voor die dag. Zijn de hedendaagse dagloners – ook wel zzp’ers genoemd – structureel beter af? Menswaardige arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden blijven onze aandacht vereisen, ongeacht onze huidkleur.

Geketende en gevluchte slaven, schrijvers en vakbonden, georganiseerde groepen en moedige dwarsliggers, religieus bevlogen rekkelijken en preciezen, wetenschappers en politici spanden en spannen zich in om werkomstandigheden te verbeteren. Met succes. Zij vormen voorbeelden om zich aan op te trekken en vooral ook om alert te blijven. Emancipatie is geen kleurgebonden behoefte maar een algemeen menselijk verlangen.

Kleurloos stilstaan bij emancipatie

Vandaag de dag met plezier aan de slag kunnen gaan, is in ieder geval te danken aan de krachtige inspanning van voorgaande generaties met een waaier aan etnische diversiteit. Een indrukwekkende vooruitgang. Daar mogen we wel bij stilstaan, maar behoeft dit een specifiek zwarte huidkleur te krijgen? Kleurloos stilstaan bij emancipatie is wel zo gepast en ondermijnt het racisme in plaats van het te voeden.

Ja, inderdaad, eigenlijk hebben we daar al een dag voor: 1 mei. Zullen we daar maar eens – net als op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba – een ‘nationale feestdag’ van maken? Zullen we die dag nieuw leven inblazen en ontdoen van de socialistische dictatoriale associaties? Die dag – naar Belgisch voorbeeld – ‘feestdag’ noemen? Die dag zonder raciale inkleuring ‘feestdag van de arbeidsemancipatie’ of, beter nog, ‘feestdag van de emancipatie’ noemen?

Aart G. Broek
Dr. Aart G. Broek is sociaalwetenschapper en deskundige conflict-, agressie- en geweldsbeheersing; auteur van De terreur van schaamte; Brandstof voor agressie (2015, oorspr. 2007) ; www.klasse-oplossingen.nl. CC Auteursfoto: Bert Nienhuis.

Bron: ThePostOnline

8 reacties

  1. @CI, Ga je dan ook een herdenking invoeren voor het oude rijk van Cathego? En alle inheems volkeren die bv door de Arawak en Caribe volkeren warden uitgemoord. Aztecten waren ook geen lieverdjes en de Inca’s nog een stap erger.

  2. is goed Ompie -ga maar bij je eigen niveau zitten–moet je wel naar boven blijven kijken-krijg je een stijve nek van.

  3. Miep begrijpt wel meer zaken niet Ompie!
    Zij is er denk ik ook een die de holocaust maar gezeur vindt…

  4. Nou dat kan ook gezegd worden van andere herdenkingen, niemand kan voor de ander voelen. Ieder land kiest wat voor hun volk of voor bepaalde groepen belangrijk zijn om te herdenken. Het is meer als een eerbetoon, want de praktijk heeft uitgewezen dat de slaven gewoon nog 10 jaar (https://www.slavernijenjij.nl/) na officiele afschaffing van de slavernij verplicht waren om op de plantages te blijven werken, dat noem ik geen vrijheid . Hoe je ook bekijkt het blijft een deel maken van de geschiedenis van de Koninkrijk der Nederlanden, en racisitische karakter is aan ieder om als de schoen hen past die te dragen of niet! Ook hoe Koninkrijk der Nederlanden is omgegaan om de nativen Arawak/Caquetios is ook niet om naar huis te schrijven, maar hiervoor is b.v. nooit een herdenkingdag voor in het leven geroepen. Ja, want wat gaan we dan herdenken?
    De genocide door Columbus en al hun Europese collega’s van de nativen van America incl. de Caribische gebied, nee he niks te vieren dus hierdoor ook geen herdenkingsdag? De genocide van de joden tijdens WWII zou hierdoor in niks vervallen gezien de aantal doden, maar de laatste wordt nog wel herdenkt, al is er ook niks te vieren, hoe krom kan het in de wereld zijn, zeg!

  5. Beste Miep, volgens mij heb je het stuk van Aart Broek niet begrepen. Hij zet de arbeidsemancipatie in een breder kader en wil het juist loskoppelen van huidskleur. Er moet anders gekeken worden naar het verleden, minder bevooroordeeld en emotioneel Ik reageer steeds minder op dit forum, omdat het niveau van de reacties heel erg laag is.

  6. Deze zielige onzin voor aandacht moet maar eens ophouden -er zijn geen slaven meer zoals men hier bedoeld-wel is er nog overal slavernij zoals het vanaf de schepping is geweest -die Afrikanen zijn niets apparts-Het zijn trouwens de eigen Afrikaanse groepen die volop slavernij bedreven en de Nederlanders en Amerikanen gewoon hebben bevoorraad-Ga dus maar snel even na Afrika daar de boel uitschelden en beeldjes plaatsen-Hou maar eens op met deze onzin er zijn veel belangrijkere dingen in het leven dan elke keer naar een verleden te kijken waar wij nu niets van weten-allemaal zekken klop[erij net als zwarte pet gezeur.

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties