26 C
Willemstad
• donderdag 28 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

Telegraaf | Hele wereld jaagt op ’coronakiller’

HomeMediaTelegraaf | Hele wereld jaagt op ’coronakiller’

Door Silvan Schoonhoven

Onderzoek naar een vaccin tegen het coronavirus in een laboratorium in Parijs Ⓒ Hollandse Hoogt

Amsterdam – Nu de pandemie nauwelijks meer is in te dammen, richt de hoop van de wereld zich op een medicijn of vaccin.

Maandag is in Amerika het eerste proefvaccin getest op mensen. Mogen we hopen op de snelle komst van een coronapil? Tientallen bedrijven over de hele wereld, van farmareuzen tot start-ups, zoeken dag en nacht naar de heilige graal. Vier vragen.

1. Wie wint de race?

Wie als eerste een coronakiller in de markt zet, redt talloze mensenlevens en verdient een fortuin. „Er zijn zeker meer kansrijke kandidaten in beeld dan bijvoorbeeld een maand geleden”, zegt life sciences-analist Suzanne van Voorthuizen van zakenbank Kempen. „We zien elke week dat meer bedrijven bestaande medicijnen gaan testen en dat er nieuwe kandidaat-vaccins worden ontwikkeld.”

Op dit moment zitten de Amerikanen in de kopgroep. Het bedrijf Moderna heeft maandag voor het eerst mensen getest met een experimenteel vaccin, pas twee maanden nadat Chinese wetenschappers op 10 januari de genetische code van het nieuwe coronavirus hadden ontsluierd en online hadden gezet. De firma Novavax uit de VS beweert ook klaar te zijn om een vaccin te testen op mensen.

“Er zijn zeker meer kansrijke kandidaten in beeld”

De Chinezen gaan mee aan kop van het peloton. Acht instituten werken daar tegelijk aan een vaccin. De Duitsers volgen. Dit weekend leek het er zelfs op dat Amerikanen Duitse kennis probeerden te kapen. Samenwerking blijkt ook goedaardig te kunnen: Pfizer (VS) slaat nu de handen ineen met BioNTech (Duitsland) in de jacht op een vaccin.

Ook Nederlandse onderzoekers zitten niet stil. Virologen van het Erasmus MC werken aan een vaccin; een ander Rotterdams-Utrechts team claimde vorige week de vondst van een antilichaam. Dat zou een stap kunnen zijn op weg naar een medicijn.

Het is lastig te zeggen welke partij de race gaat winnen, zegt Van Voorthuizen. „De ontwikkeling van zowel medicijnen als vaccins gaat met vallen en opstaan. Gemiddeld haalt 90 procent van de kandidaten de eindstreep überhaupt niet. Omdat ze niet goed genoeg werken of onveilig zijn. Gelukkig komen er elke dag kanshebbers bij, waardoor de wereld niet op één paard hoeft te wedden.”

2. Vaccin of medicijn, wat is beter?

Met een vaccin kunnen grote bevolkingsgroepen worden ingeënt; een medicijn slik je meestal pas wanneer je al ziek bent. Veel bestaande medicijnen zijn kanshebber om effectief te zijn tegen corona. Die zijn al getest op veiligheid. „Bij medicijnen kijk je daarom waarschijnlijk tegen kortere tijdslijnen aan”, zegt Van Voorthuizen. „Als er successen geboekt worden in de komende weken, kan een medicijn wellicht al deze zomer of herfst beschikbaar worden gemaakt.”

“Kortere tijdslijnen bij medicijnen”

Wetenschappers kijken ook naar vaccins die al een staat van dienst hebben en daarom niet op veiligheid getest hoeven worden. De ziekenhuizen in Nijmegen en Utrecht maken woensdag bekend dat ze een tuberculose-vaccin gaan uitproberen op hun eigen zorgmedewerkers in een poging hen beter te beschermen. De hoop is dat het middel hun immuunsysteem een duw in de rug geeft. En dat de ziekte milder verloopt, mochten medewerkers toch besmet raken.

Bekijk ook:
Onderzoek naar milder verloop corona-infectie door tbc-vaccin

Nieuwe vaccins vragen meestal wel een langere aanloop. De meeste vaccins gaan uit van het aloude principe dat het lichaam een kleine dosis van een verzwakte versie van het virus krijgt zodat er een afweermechanisme op gang komt. Zo kan het lichaam vervolgens een echte aanval afslaan. Tegenwoordig zijn er veel meer strategieën. Zo kunnen farmaceuten tegenwoordig vaccins maken door de genetische code te bewerken op een computer en dan een kant-en-klaar vaccin ’uit te printen’. Dat werkt veel sneller dan de traditionele methode.

3. Welke bestaande medicijnen maken kans?

Allerlei middelen worden opnieuw bekeken in het licht van corona. Het aloude chloroquine, al decennia effectief tegen malaria bijvoorbeeld. De werking staat niet vast, studies lopen. Dat gebeurt ook bij het middel kaletra, een hiv-medicijn. Nog meer hoop is gevestigd op het ebolamedicijn remdesivir. Artsen zetten dat nu al in om verlichting te geven aan zwaar zieke coronapatiënten in China en Italië, hoewel de werking niet is bewezen. Een Amerikaanse patiënt zou plots zijn genezen dankzij het middel. Van Voorthuizen: „Veel ogen zijn gericht op remdesivir. Er is al veel informatie over de antivirale werking ervan en in theorie moet het mechanisme ook tegen het coronavirus werken. Bovendien zijn al in april de eerste testgegevens bij patiënten te verwachten.”

4. Kunnen de procedures niet versneld worden? Nood breekt toch wet?

In China kan dat. „We schatten dat we in april al een vaccin kunnen inzetten bij noodsituaties”, zei de directeur van het Chinese nationaal gezondheidscentrum. China kent soepelere regels in geval van nood. Experts wereldwijd benadrukken echter dat haastige spoed zelden goed is, ook in tijden van pandemie. De Israëlische viroloog Manfred Green noemde het ’zeer riskant’ om haastig een vaccin te lanceren dat aan miljoenen mensen wordt uitgedeeld. Eerst moet worden getest of het geen gevaarlijke bijwerkingen heeft, pas dan komt stap twee: onderzoeken of het echt werkt. In 1976 lanceerden de Verenigde Staten een griepprik, totdat bleek dat die kon leiden tot verlamming of de dood. „Veel mensen verloren toen het vertrouwen.” Het vertrouwen in vaccinatie is toch al broos in veel westerse landen.

“In april al vaccin bij noodsituaties”

Experts zijn het er daarom over eens dat achttien maanden een realistische ontwikkeltermijn is voor een vaccin. „Normaal duurt geneesmiddelenonderzoek al gauw tien jaar. In deze corona-uitbraak kunnen tijdslijnen drastisch worden verkort”, zegt Van Voorthuizen. Een geluk bij een ongeluk: een deel van het voorwerk is al gedaan door de eerdere uitbraken van coronavirussen. Dat waren sars in China (2002) en het ’dromedarisvirus’ mers in het Midden-Oosten (2012). Het nieuwe coronavirus lijkt sterk op sars. Zo’n tachtig procent van de genen zijn identiek. Dat geeft enige voorsprong.

Wordt er een vaccin gevonden, dan zijn we er nog niet. De volgende uitdaging is om het in grote hoeveelheden te produceren. „De kandidaat-vaccins van Moderna BioNTech en Curevac zijn gebaseerd op een techniek die mogelijk makkelijker is te produceren”, zegt Van Voorthuizen. „Sneller dan bijvoorbeeld influenzavaccins die vaak op basis van kweek in eieren worden gemaakt. Deze drie bedrijven staan ook bekend om hun behoorlijke productiecapaciteit om in ieder geval al genoeg vaccin doses te kunnen maken voor de geplande studies.”

Bron: Telegraaf

Dit artikel is geplaatst in

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties