Top RCN onvoldoende doordrongen van voorbeeldfunctie
Den Haag – Het thema integriteit wordt door het Rijk in zijn activiteiten met betrekking tot Caribisch Nederland veronachtzaamd.
Dat stellen de onderzoekers die het functioneren van de coördinatie van het rijksbestuur op de BES-eilanden hebben doorgelicht. In het vertrouwelijke rapport – waarover deze krant gisteren al uitvoerig berichtte – krijgt de top een flinke veeg uit de pan:
Advertentie
,,Integriteit krijgt niet bij alle leidinggevenden de aandacht en prioriteit die het verdient.”
De ‘quick scan’ werd in opdracht van minister Ronald Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uitgevoerd door de onafhankelijk opererende unit Inspectie Signalering Begeleiding van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
De bewindsman hield het vooral voor zijn eigen departement vernietigende onderzoeksverslag drie maanden onder de pet. Daarin staat onder meer te lezen: ,,Integriteit begint in de top van de organisatie. De voorbeeldfunctie die uitgaat door gedrag en aandacht van het management voor het thema is niet te onderschatten.
Uit de interviews bleek dat dit in de ogen van nogal wat gesprekspartners nog niet bij alle managers is doorgedrongen.” De rapporteurs melden dat in vrijwel alle (50) gesprekken die op de eilanden zijn gevoerd het vraagstuk van integriteit ter sprake is gekomen:
,,Duidelijk is dat nogal wat betrokkenen bij het rijksbestuur met dit begrip worstelen. Dat klemt te meer waar het bewaren en handhaven van integriteitsregels in van Europees Nederland afwijkende omstandigheden veel inzet en discipline vergt.”
,,Integriteit is in de meest ruime zin van het woord voor de Nederlandse overheid van groot belang. Aan iedereen die bij de overheid werkt, worden hoge eisen gesteld. Dit gaat verder dan kennis dragen en handhaven van regels rond het aannemen van relatiegeschenken etc. Het gaat ook over het bewustzijn en uitdragen van goede omgangsvormen, het gaat over de juiste houding en toon bij contacten intern en extern, het gaat over respect voor de wetten en gebruiken, het gaat over het alert zijn op het niet oneigenlijk bevoordelen, het gaat over het voorkomen van directe of indirecte belangenverstrengeling etc.”
Benadrukt wordt dat transparantie en het consistent bespreekbaar maken van dilemma’s ‘heel belangrijk’ is. Dat zegt volgens de onderzoekers iets over de kwaliteit van het management en leiderschap. Zij vinden dat bij RCN moet worden gewerkt aan een sfeer van onderling vertrouwen.
,,Cruciaal is hierbij de voorbeeldfunctie van het management. Dat betekent dat – anders dan nu het geval lijkt te zijn – de leiding persoonlijk en zichtbaar managementverantwoordelijkheid neemt voor de uitvoering van een integriteitsprogramma.”
,,De RCN is een complexe organisatie die in kleine samenlevingen zijn werk moet doen. De leiding en de medewerkers, zowel de uitgezonden als de lokaal aangenomen medewerkers, leven onder een kaasstolp waarbij de scheiding tussen privé en zakelijk lastig is aan te houden. Men dient zich voortdurend bewust te zijn van de intensieve media-aandacht waarin de RCN zich mag verheugen. Daarom dienen alle medewerkers zich bij voortduring bewust te zijn wat de gevolgen van hun handelingen kunnen zijn.”
De aanstelling in januari 2013 van een junior medewerker binnen RCN-centraal met als taak het integriteitsbeleid van de rijksoverheid uit te dragen, noemen de onderzoekers een eerste stap in de goede richting. Zij wijzen erop dat het ministerie van Buitenlandse Zaken veel ervaring heeft met het werken in interculturele en integriteitsgevoelige omgevingen en doen de aanbeveling samenwerking te zoeken met de coördinator integriteit van dat departement.
De unit ISB waarschuwt er tenslotte voor dat de noodzaak van urgente aandacht voor integriteit op de eilanden niet mag worden onderschat; dat zou een strategische prioriteit moeten zijn.
,,Het is volstrekt duidelijk dat het imago van RCN en van de Nederlandse regering lijdt onder het ontbreken van vertrouwen intern en extern.”
Bron: Antilliaans Dagblad