Door de coronacrisis zullen veel meer Amerikanen hun stem uitbrengen per post, maar het duurt even voordat ook deze stemmen zijn geteld. Zo kan het dat op verkiezingsavond Donald Trump op een enorme voorsprong staat, maar uiteindelijk de verkiezingen zal verliezen. Volgens data-analisten is het een serieus scenario.
“Het is een nachtmerrie-scenario voor de democratie in Amerika”, zegt correspondent Erik Mouthaan. “Iedereen zal dan gaan twijfelen aan de uitslag.”
Maar het kan wel echt gebeuren, denken de data-analisten die voor de Democratische partij werken. Ze verwachten dat er dit keer twee keer zo vaak per post wordt gestemd dan tijdens voorgaande verkiezingen. In plaats van 20 procent van de geregistreerde kiezers, verwachten zij dat 40 procent per post zal stemmen.
Uit het verleden is gebleken dat beduidend meer Democraten dan Republikeinen per post stemmen en Democraten laten nu al weten massaal per post te willen stemmen. Ze wonen vaker in gebieden waar het coronavirus hard heeft toegeslagen en gaan liever niet het stemhokje in.
Vertekend beeld
Het kost veel meer tijd om de stemmen te tellen die per post binnenkomen. In sommige staten mogen stemmers nog op de laatste dag hun biljet versturen. Data-analist Josh Mendelsohn van Hawkfish verwacht dat Trump het heel goed zal doen op de verkiezingsavond, maar dat dit een vertekend beeld geeft.
“We zijn er van overtuigd dat Donald Trump op de verkiezingsavond er sterker voorstaat dan werkelijk het geval is”, zegt Mendelsohn. “Waarschijnlijk zien we die avond een enorme overwinning voor Trump, maar het is een fata morgana.”
Het stemmen per post begint al heel snel, in sommige staten zelfs halverwege deze maand, vertelt Amerika-correspondent Erik Mouthaan: “Maar in veel van die staten worden stemmen pas geteld nadat de stembussen zijn gesloten op 3 november. Eerst worden dan de stemmen geteld die mensen in persoon hebben uitgebracht, en soms pas een dag later de stemmen die per post zijn gedaan. Dus het kan zijn dat democratische stemmen pas later gemeld worden.”
Scenario
In een van de scenario’s staat Trump op een enorme voorsprong op de verkiezingsavond. Hij zou dan 408 van de 538 kiesmannen achter zich hebben. Je hebt er 270 nodig om de verkiezingen te winnen.
De analisten gaan er vanuit dat 15 procent van de poststemmen geteld zijn op de verkiezingsavond. Vier dagen later, als 75 procent stemmen is geteld, zou Biden op winst komen te staan en verliest Trump alsnog.
Paar honderd stemmen maakt soms het verschil
De zogenaamde swing-states zijn tijdens de verkiezingen bepalend voor wie de winnaar zal worden. Hier zijn de verschillen tussen de Democraten en Repubikeinen het kleinst. Een paar honderd stemmen kan het verschil maken. Zo kan het dat de stemmen die per post worden uitgebracht, doorslaggevend zullen zijn.
Mendelsohn roept kiezers op om vroeg hun stembiljet op de bus te doen, zodat het op de verkiezingsavond al is geteld. Die oproep deed oud-president Obama ook tijdens de Democratische conventie. Dat deed hij ook om een andere reden.
In de aanloop naar de verkiezingen zijn de posterijen namelijk een middelpunt van een politiek steekspel geworden tussen Republikeinen en Democraten.
Miniatuurvoorbeeld Lees ook:
Hoofdrol posterijen bij verkiezingen VS: ‘Kan een chaos worden’
De Democraten verdenken de Republikeinen en Trump ervan de posterijen bewust te saboteren door brievenbussen en sorteermachines te verwijderen. Met kans dat stemmen uiteindelijk niet worden geteld.
Geen bewijs
President Trump heeft meerdere keren laten weten dat stemmen per post fraude in de hand werkt, ook al is daar geen enkel bewijs voor.
“De president heeft al vaak gezegd dat hij vals spel vermoed bij de verkiezingen, en dat hij zal afwachten of hij de uitslag zal aanvaarden. Als er enige onduidelijkheid is, zal hij meteen de stemmen in twijfel trekken,” zegt Mouthaan.
De Amerika-correspondent ziet dat Trump nog een stap verder gaat. “Gevaarlijker is nog dat hij gezegd heeft dat alleen de uitslag mag gelden die op de verkiezingsnacht binnenkomt. Alles wat later binnenkomt is volgens hem verdacht. En daarmee lijkt hij al voor te sorteren op dit scenario. Hij kan dan zeggen dat hij de winnaar is op basis van de stemmen geteld zijn op verkiezingsdag zelf.”
Vorige maand zei Trump dat stembiljetten kwijt zullen raken en dat het “maanden” of “jaren” zal duren voordat de uitslag bekend zal zijn. Op een persconferentie zie hij: “Normaal op het einde van de avond, zeggen ze ‘Donald Trump heeft de verkiezingen gewonnen’.”
Democraten vrezen dat Trump zichzelf tot winnaar kroont, terwijl de uitslag nog helemaal niet duidelijk is. Vier jaar geleden gaf Hillary Clinton op dezelfde avond toe dat ze verloren had van Trump, maar zo gaat het niet altijd. Tijdens de verkiezingen in 2000 tussen George W. Bush en Al Gore was de uitslag pas na 34 dagen bekend.
Biden nu op winst
Nog twee maanden zijn er te gaan en dan kiezen de Amerikanen of ze nog vier jaar Donald Trump als president willen of liever Joe Biden de belangrijkste baan van het land gunnen. Tot nu toe staat Biden op winst in de peilingen, maar de voorsprong is de laatste tijd minder groot geworden.
Mouthaan: “Het belangrijkste om te begrijpen is dat de Amerikaanse verkiezingen niet voorbij zijn op de dag na 3 november. Het kan dagen, misschien wel weken duren voor we een einduitslag hebben. En beide kanten zullen daar dan een draai aan willen geven. Verkiezingsdag wordt verkiezingsweek.”
Bron: RTL nieuws