Floor Bouma
De zeventien landen kunnen onder meer toegang tot Europese fondsen verliezen. Op de lijst staan onder meer Panama, Barbados en de Marshalleilanden.
De Europese ministers van Financiën hebben zeventien landen op een zwarte lijst geplaatst omdat zij “niet willen meewerken met belastingzaken”. Op de lijst staan onder meer Barbados, Zuid-Korea, Panama en de Verenigde Arabische Emiraten. “Het zijn geen strafmaatregelen”, zei Toomas Tõniste, de Estse minister van Financiën, tijdens een persconferentie. “We hopen dat de landen in de toekomst beter gaan meewerken.”
Ook is er een zogenoemde grijze lijst opgesteld met 47 landen die zich niet houden aan de Europese richtlijnen, maar die hebben toegezegd hun regelgeving over belasting aan te passen. Welke landen er op deze lijst staan, wordt later bekend gemaakt.
Europese fondsen
De landen op de zwarte lijst zouden toegang tot fondsen van de Europese Unie kunnen verliezen. In de komende weken zullen de ministers besluiten nemen over overige maatregelen, vertelde de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire aan persbureau Reuters.
Volgens NRC-correspondent Stéphane Alonso wil de EU met de publicatie van de zwarte lijst kenbaar maken dat de strijd tegen belastingontwijking serieus wordt genomen.
“Door de schandalen uit de Panama Papers en de Paradise Papers is de druk groot om actie te ondernemen. Met deze lijst wil de Unie een signaal afgeven: als je niet voldoet aan onze standaard, kom je op de zwarte lijst.”
‘Nederland ligt dwars’
Nederland staat niet op de zwarte lijst. Wel zou het land nog steeds dwarsliggen bij het aanpakken van belastingontwijking in EU-verband, ondanks beloften van het vorige kabinet dat Den Haag hier werk van zou maken. Dat melden diplomatieke bronnen in Brussel aan de NOS.
Volgens de bronnen spreekt Nederland met enkele andere landen af om bepaalde dossiers te blijven blokkeren, waardoor het ontwijken van belasting door kan gaan. Staatssecretaris Menno Snel (Financiën; D66) zegt zich tegenover de NOS niet in het geschetste beeld te herkennen.
Onthullingen in de papers
De zwarte lijst komt bijna twee jaar na de publicatie van de Panama Papers. Uit dit onderzoek van een wereldwijd collectief van onderzoeksjournalisten bleek dat staatshoofden, politici en andere bekende mensen belasting ontweken door middel van zogenoemde belastingparadijzen en brievenbusfirma’s.
In november 2017, publiceerde het collectief een tweede onderzoek: de Paradise Papers. Ook hieruit bleek dat er nog steeds op grote schaal belasting wordt ontweken, onder meer door de Britse koningin Elizabeth en door bedrijven als Facebook en Nike.
‘Sluier van geheimzinnigheid’
Tijdens de G20-top in april 2016 vroegen verschillende landen al om een lijst met landen die weigeren transparant te zijn over belastingaangelegenheden. Dit deden zij naar aanleiding van de schandalen uit de Panama Papers. Het doel was destijds “de sluier van geheimzinnigheid” weg te halen.
Een aantal maanden daarvoor presenteerde ook eurocommissaris Pierre Moscovici een pakket aan maatregelen tegen belastingontwijking. Ook hij wilde een zwarte lijst opstellen “om te voorkomen dat de Europese concurrentiepositie wordt aangetast”.
De lijst
De volgende landen staan op de zwarte lijst: Amerikaans-Samoa, Bahrein, Barbados, Grenada, Guam, Zuid-Korea, Macau, de Marshalleilanden, Mongolië, Namibië, Palau, Panama, Saint Lucia, Samoa, Trinidad en Tobago, Tunesië en de Verenigde Arabische Emiraten.
Bron: NRC Handelsblad