Merijn de Waal

Amerikaanse verkiezingen Partijgenoten hebben enige afstand proberen te nemen van Trumps debatoptreden, nu ze vrezen dat zwevende kiezers hier van gruwden.

De Amerikaanse president Donald Trump heeft woensdag ook van partijgenoten kritiek gekregen op zijn agressieve optreden tijdens het eerste tv-debat met zijn Democratische rivaal Joe Biden dat dinsdagnacht volledig ontspoorde.

Republikeinen namen tevens aanstoot aan Trumps weigering desgevraagd wit-superioriteitsdenken te veroordelen en in plaats daarvan de Proud Boys aan te sporen. Trump riep deze vechtclub van ultrarechtse jongemannen op „een stap terug te doen en paraat te staan”. De groep, die de afgelopen maanden regelmatig de confrontatie zocht met linkse antiracismebetogers, omarmde deze oproep (‘Stand back and stand by’) meteen als haar nieuwe wapenspreuk.

Trump krabbelde woensdag enigszins terug: „Ik ken de Proud Boys niet, wie ze ook zijn, ze moeten een stap terug doen.” De president zei verder wit-superioriteitsdenken „altijd in elke vorm te hebben veroordeeld”.

Tim Scott, de enige zwarte Republikeinse senator, suggereerde woensdag dat de president „zich versprak”. „Ik vind dat hij zich moet corrigeren”, stelde de politicus uit South Carolina. „En als hij dat niet doet, zal hij zich wel niet versproken hebben.”

Door Trumps vele interrupties van zowel Biden als moderator Chris Wallace ontaardde het debat in een chaotische schreeuwpartij. In anderhalf uur was er amper een uitwisseling van standpunten mogelijk. Trump zelf zei woensdag „fantastische recensies” te hebben gekregen.

Verscheidene senatoren, van wie enkelen begin volgende maand hun zetel moeten verdedigen in spannende verkiezingsraces, uitten kritiek op het schreeuwerige treffen. Susan Collins, uit Maine, noemde het „niet erg nuttig voor het informeren van de Amerikaanse bevolking”. Haar collega Ben Sasse uit Nebraska sprak van „een shitshow”.

Volgens peilingen spant het erom of Trumps partij haar huidige meerderheid in de Senaat zal weten te behouden. Trump bediende met zijn ontregelende debatstijl wellicht zijn harde kern van trouwe kiezers, maar nog zwevende kiezers kan hij er juist mee hebben afgeschrikt, oordeelden waarnemers achteraf.

Trump was ‘te vurig’

Zelfs een trouwe medestander van de president als Chris Christie, oud-gouverneur van New Jersey, stelde dat Trump er dinsdag te hard inging. „Je kan binnen komen en besluiten dat je agressief gaat zijn, en ik denk dat het goed is om agressief te zijn, maar dit was te vurig”, zei hij op ABC News. „Met al die drift verlies je de zaak.”

De onafhankelijke Commissie voor Presidentiële Debatten liet woensdag weten dat ze voor de twee nog resterende debatten „aanvullende instrumenten” wil invoeren om „de orde te bewaren”. Mogelijk krijgen de microfoons van de kandidaten een uit-knop, zodat de debatleider hen indien nodig het zwijgen kan opleggen.

De interesse voor het debat viel tegen: 73,1 miljoen Amerikanen zagen het, aldus kijkcijferanalist Nielsen. In 2016 stemden 84 miljoen mensen af op het eerste debat tussen Trump en Hillary Clinton.

Bron: NRC Handelsblad