Carola Houtekamer en Esther Rosenberg
AMSTERDAM – Accountantskantoor PricewaterhouseCoopers (PwC) heeft jarenlang de boekhouding goedgekeurd van een dochter van het Nederlandse familiebedrijf SHV in het Midden-Oosten, ook al stelde het intern dat deze boekhouding „misleidend” was.
Dit blijkt uit onderzoek van NRC op basis van gesprekken met betrokkenen en vertrouwelijke documenten.
Het gaat om dubieuze betalingen door het bedrijf Econosto Mideast in Dubai. Dat verkoopt industriële afsluiters en pijpverbindingen aan oliebedrijven in het Midden-Oosten. Het bedrijf betaalde de inkopers van klanten contant, in ruil voor opdrachten. Het boekte deze betalingen echter in als personeelskosten, alsof ze voor de eigen verkopers waren.
PwC wist hiervan. De accountant noemde deze gang van zaken in een intern verslag „misleidend”. Het waarschuwde het bestuur van de technische groothandel waarvan Econosto Mideast een vestiging was, dat er zo wellicht sprake was van „valsheid in geschrifte”. De commissies in het Midden-Oosten waren volgens PwC wellicht „strafbaar ”. De accountant had „serieuze twijfel over de wettigheid van deze betalingen”.
Toch liet het accountantskantoor de praktijk jaren bestaan. Terugtreden Het accountantskantoor keurde keer op keer de jaarrekeningen van de SHV-dochter goed en meldde voor zover bekend nooit iets bij de daartoe aangewezen overheidsinstanties. Volgens deskundigen had het kantoor dit wel moeten doen.
PwC en de betrokken individuele accountants willen niet reageren. Dit weekend onthulde NRC dat er bij de SHV-dochter ook sprake was van een schaduwboekhouding, dat klanten misleid werden door producten verkeerd te labelen en dat er volgens betrokkenen verboden handel werd gedreven met Iran. Het is niet duidelijk of de accountant daarvan wist.
Lid van de raad van toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) Bart Koolstra tekende in zijn vorige baan als senior partner bij PwC de jaarrekening over 2009 van het bedrijf. Hij trad maandag als gevolg van de publicaties in NRC tijdelijk terug. De AFM houdt toezicht op de accountants. Volgens de financiële waakhond trad Koolstra uit eigen beweging tijdelijk terug om „een schijn van een belangenconflict” te vermijden.
Omkoping
Het is niet voor het eerst dat een accountantskantoor onder vuur komt te liggen. Zo kwam KPMG in de problemen toen bleek dat het al jaren op de hoogte was van betalingen van smeergeld door bouwer Ballast Nedam. Ook was KPMG de accountant van het in een corruptiezaak verwikkelde SBM Offshore. Nu is juist KPMG de accountant die aan de bel heeft getrokken over de betalingen in het Midden-Oosten.
Vrijwel direct toen het in 2015 de controlerend accountant werd bij SHV – eigendom van de familie Fentener van Vlissingen – heeft het de omstreden betalingen, in tegenstelling tot PwC, wél bij de overheid gemeld als zijnde jarenlange omkoping, sinds 2007. SHV wist evengoed al die tijd van de praktijken in het Midden-Oosten.
Maar in de formele accountantsverslagen van PwC aan de top van SHV over alle dochterbedrijven is er niets over terug te vinden. Pas in 2014 bracht accountant Peter Jongerius van PwC de betalingen voor het eerst formeel onder de aandacht van de top van het familiebedrijf. Hij heeft het opvallend genoeg dan alleen over „stafbonussen”, alsof de contante betalingen ook echt voor de eigen medewerkers bestemd zouden zijn.
Bron: NRC Handelsblad
Het is toch bijzonder opportuun dat wel zulke elastische accountants kunnen raadplegen. Zo vinden wij de kortste weg om zwart geld wit te wassen en geen tot te weinig belasting te betalen. Dat is ons recht als grootondernemers. Kennelijk laten de grootviziers van de controle dit ongehinderd passeren. En Holland kan zo de eilanden als dekmantel gebruiken voor shady deals, belastingontduiking en degelijke belastingparadijzen. Naar onze mening is Nederland corrupter, dan de vermeende corruptheid op de eilanden. Daar is men fris open en eerlijk aan het bevoordelen, corrumperen en patroneren. In Nederland mag de linkerhand niet weten wat de rechter doet. Zoals de Commissaris van de Koning in Drenthe zijn eigen familie bevoorrechte. Maar natuurlijk ontkende hij elke voorwetenschap. Blijkt achteraf dat hij een dikke vinger in de pap had. Dus daar blijven vuile zaakjes onder de pet, als het lukt. Dat lukte niet bij Opstelten, Teeven en Van der Steur. Wij vinden in het geniep corrupt zijn erger dan dat fris, fruitig en openlijk doen. Dus wat ons betreft mag de Commissaris op zoek naar een andere passende functie. Bijvoorbeeld herziening van de (Code Tabaksblat 2004). Hoe gedraagt een grote onderneming zich ethisch verantwoord? Bij de Code Tabaksblat ging het in hoofdzaak om de rechten van de aandeelhouder. Nu is er veel meer aandacht voor de verantwoordelijkheden van de aandeelhouders en bestuurders. Renée van Aller&John de Vries
Nee, dat is Bearing Point.
Dacht dat zij juist enveloppen uitdeelde omzo opdrachten te krijgen.
PWC is een grote porkeria, net als KPMG.
En ook op Curacao, waar vorig jaar een partner/directeur van de afdeling audit ‘vriendelijk verzocht is’ om te vertrekken nadat hij er een puinhoop van gemaakt had.
Zelfs een simple envelop overhandigen bij de Oscars gaat fout.
Wellicht omdat ze eraan gewend zijn enveloppen te ontvangen, maar dan onder de tafel?