26.4 C
Willemstad
• donderdag 28 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

NRC | Laat vermogende elite niet langer ongemoeid

HomeMediaNRC | Laat vermogende elite niet langer ongemoeid

Opinie Paul Tang

Paul Tang is Europarlementariër (PvdA) en voorzitter van de parlementaire belastingcommissie (FISC).

Belastingen Hervorm wereldwijd de belastingen, opdat multinationals en superrijken niet langer met hun winsten en vermogens gaan schuiven om ze te ontwijken, schrijft .

Na een wapenstilstand van een klein jaar dreigt opnieuw een belastingoorlog tussen de Verenigde Staten en Europa. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) constateert dat een wereldwijd akkoord over een belastingherziening dit jaar niet gaat lukken. Tijdens een G20-top van ministers van Financiën woensdag zijn er sussende woorden gesproken, maar Europese landen blijven aandringen op belastingen op Amerikaanse techbedrijven, Frankrijk voorop.

Great discussion with @realDonaldTrump on digital tax”, twitterde Emmanuel Macron begin dit jaar. Er werd opgelucht ademgehaald in diplomatieke kringen. Na een intensief weekend van onderhandelen kwamen de Franse president Macron en zijn Amerikaanse collega Trump tot een akkoord. Ternauwernood werd er een belastingoorlog afgewend.

Frankrijk beloofde destijds de nationale heffing op digitale diensten als Google en Facebook uit te stellen tot begin 2021. In ruil daarvoor beloofden de VS te blijven onderhandelen over internationale hervormingen, onder leiding van de OESO. Eerdere Amerikaanse dreigingen met handelssancties op alles wat Frans oogt en ruikt, inclusief wijn, kaas en handtassen, werden in de koelkast gezet. 137 landen hadden de hoop op een akkoord over een belangrijke herziening van het internationale belastingstelsel in dit jaar. Met de Amerikaanse verkiezingen in aantocht is dat echter uitgebleven.

Een nieuwe Amerikaanse president biedt kansen. Maar ongeacht de verkiezingsuitslag van 3 november, zal Europa met een gezamenlijk front Amerika aan de onderhandelingstafel moeten houden. Hierbij is een akkoord op beide ‘pijlers’ van de onderhandelingen essentieel.

‘U en ik hebben immers geen trust in Jersey, een bankrekening in Zwitserland of een B.V. op de Bahama’s.’ Foto iStock

Belast bedrijven waar ze actief zijn

De eerste pijler van het OESO-voorstel wil heffingsrechten toekennen aan landen waar consumenten zich bevinden. Voorbeeld bij uitstek vormen de techbedrijven die alomtegenwoordig zijn in ons leven, maar die in de meeste landen waar ze klanten hebben geen kantoor aanhouden, en in die landen dus geen winstbelasting betalen. Zulke heffingsrechten zullen ook andere bedrijven raken. Zo brengt Nike met een hoofdkantoor in Hilversum vrijwel alle winsten in Europa naar Nederland, om die vervolgens onbelast door te sluizen naar Bermuda, waar geen winstbelasting wordt geheven. Dergelijke constructies leverde Nike jaarlijks 1 miljard dollar op.

Dit eerste voorstel moderniseert het stelsel van winstbelasting dat, zoals de OESO droogjes constateert, zijn oorsprong vindt in 1919. In die tijd maakte Philips nog gloeilampen in Eindhoven, en had het geen andere keuze dan aan de Nederlandse schatkist af te dragen. Nu, daarentegen, zijn multinationale bedrijven – via interne leveringen, financieringsconstructies en merkrechten – feitelijk in staat zelf te bepalen wáár ze winsten maken en dus waar ze belasting betalen. Het is alsof u vrij kan kiezen (loon)belasting te betalen in Nederland of Monaco.

De verleiding voor bedrijven is groot, zoals u begrijpt. De winsten stromen naar landen met de laagste marginale tarieven en zetten die onder druk: landen concurreren met elkaar met steeds lagere tarieven. Als gevolg worden de opbrengsten voor overheden lager en lager: de gemiddelde belastingdruk op winsten is in Europa gedaald van zo’n 40 procent in de jaren negentig naar 19 procent nu.

De tweede pijler van het OESO-voorstel behelst de introductie van een effectief minimumtarief. Als het thuisland van een bedrijf feitelijk minder dan het minimum aan winstbelasting heft, mogen landen waarin een bedrijf zaken doet, dat corrigeren door de activiteiten van dat bedrijf in hun eigen land extra te belasten. Hoewel de Amerikaanse Democratische presidentskandidaat Joe Biden een minimum van 21 procent voorstelt, wordt vaak met 12,5 procent – het Ierse tarief in de winstbelasting – rekening gehouden. Dat is niet bijster hoog, maar berekeningen laten desondanks 100 miljard aan extra belastingopbrengsten zien.

  Lees ook: Winstbelasting wordt wereldzaak

Belastingparadijs Nederland

Die gaan echter niet naar landen die de OESO karakteriseert als ‘investment hubs’ zoals Ierland, Luxemburg en ook Nederland. De Europese belastingparadijzen zijn voor de belastingontwijkingsindustrie onmisbare knooppunten, blijkt uit statistieken. Na Amerika en China, trekt Nederland wereldwijd de meeste ‘investeringen’ aan. Nepinvesteringen via brievenbusmaatschappijen, volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Het instituut heeft becijferd dat de helft van de wereldwijde nepinvesteringen naar Nederland en Luxemburg gaan. Deze investeringen, het heen en weer schuiven van geld tussen soms papieren dochterondernemingen van multinationals, brengen geen werkgelegenheid van betekenis, en leveren de Nederlandse schatkist nauwelijks extra inkomsten op. Het leidt wel tot verlies van belastinginkomsten van andere landen. Zo is te berekenen dat Nederland de andere Europese lidstaten zo’n 14 miljard aan gederfde belastinginkomsten per jaar kost.

Als er af en toe documenten van juridische advieskantoren lekken, zoals bij de zogeheten Panama Papers een paar jaar geleden, zien we dat niet alleen bedrijven maar ook vermogenden profiteren van belastingontwijking. Dit is voor gewone stervelingen moeilijk voor te stellen. U en ik hebben immers geen trust in Jersey, een bankrekening in Zwitserland of een B.V. op de Bahama’s. Uit informatie van gelekte stukken en inkeerregelingen hebben economen berekend dat niet de rijkste 1 procent, maar slechts 1 procent van die 1 procent baat heeft bij de duistere wereld van belastingontwijking.

Nederland blijkt voor dit soort praktijken bijzonder geschikt. Zo heeft de rijkste vrouw van Afrika, Isabel Dos Santos, haar brievenbusfirma’s in Nederland geplaatst en de met corruptie verdiende miljarden uit Angola naar hier gesluisd. Nederland moet dus in de eerste plaats zelf schoon schip maken. Zo zijn wij in verhouding tot onze buurlanden minder transparant over de uiteindelijke eigenaars van hier geregistreerde bedrijven, en bieden we nog altijd de juridische zekerheid waar brievenbusfirma’s zo naarstig naar zoeken.

Minimumtarief is noodzaak

Voor meer fundamentele oplossingen moeten we over grenzen heen kijken, en is een sterk Europees front vereist. Het was immers de dreiging van een Europese belasting op digitale bedrijven die de VS deed realiseren dat het onhoudbaar is dat big tech tot de grootste bedrijven ter wereld behoren en toch de minste winstbelasting betalen. Zo kwamen de OESO-onderhandelingen in een stroomversnelling.

Op dezelfde manier kan de dreiging van een ‘Europese grenscontrole’ landen doen inzien dat een wereldwijd minimumtarief noodzaak is. Met zo’n grenscontrole kunnen winsten Europa slechts onbelast verlaten als zeker is dat ze elders wel voldoende belast worden. En Europa moet volop inzetten op een moderne Europese winstbelasting, waardoor landen weer bepalen waar bedrijven winst maken en dus belasting betalen.

Er is een ommekeer nodig. Dat begint met Europese gezamenlijkheid, om de dreiging van belastingoorlog af te wenden en om zo nodig zonder Amerika in actie te komen. Mocht het zover komen, dan is het te verwachten dat de populisten moord en brand zullen schreeuwen over ‘Brusselse’ bemoeienis met de lidstaten. Maar we kunnen de elite van grootbedrijven en grootbezitters niet langer ongemoeid laten als we de rekening van de crisis eerlijk willen verdelen.

Bron: NRC

1 reactie

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties