Thijs Schrik
Politieke serie Het tweedelige The Comey Rule , naar het boek van de ontslagen FBI-baas James Comey, portretteert de Amerikaanse president nu eens niet als clown, maar als angstaanjagend monster.
„Hij praat als een maffiabaas.” FBI-directeur James Comey heeft net de details van een verbijsterend etentje met president Donald Trump met de leden van zijn team gedeeld. Het oordeel liegt er niet om, iedereen beseft hoe ernstig de situatie is.
En dat was nog maar het begin. De maaltijd in het Witte Huis vond in januari 2017 plaats en is de sleutelscène van The Comey Rule, een tweedelige miniserie gebaseerd op Comeys boek A Higher Loyalty. Tijdens het etentje vraagt Trump meerdere malen om loyaliteit, een vraag die de FBI-man nooit van een president verwacht had. Niet veel later zou hij ontslagen worden.
De manier waarop de president zaken doet in het Witte Huis zal voor weinig mensen nog een verrassing zijn. Wie zoekt naar nieuwe inzichten over Trump of over de politieke chaos in de VS zal waarschijnlijk teleurgesteld zijn in dit tweeluik van schrijver en regisseur Billy Ray. Het kan in de aanloop naar de komende verkiezingen beter gezien worden als een onderhoudende opfriscursus, eentje waarin een blik karakteracteurs wordt opengetrokken om eerste periode van het Trump-tijdperk behapbaar te maken.
Het meest in het oog springend is acteur Brendan Gleeson in de rol van Trump. Niet eerder werd de president zo beangstigend neergezet. Door de zware make-up lijkt hij in de eerste momenten nog een typetje uit het sketchprogramma Saturday Night Live, maar na een tijdje verdwijnt het ongemak. Gleeson gebruikt de stem en intonatie van de president, maar maakt er verder geen groteske clown van. We zien hoe hij iedere gesprek meteen weet te kapen en hoe de medewerkers om hem heen alles doen om hem te behagen, meestal met desastreuze gevolgen. Lange tijd zien we hem alleen op de achtergrond. Het eerste deel gaat namelijk over de controversiële rol van Comey en de FBI in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016.
E-mailaffaire Clinton
De inlichtingendienst begaf zich in een wespennest tijdens een onderzoek naar e-mails van presidentskandidaat Hillary Clinton, een zaak die vlak voor de verkiezingen opnieuw werd onderzocht. Comey besloot om dit naar buiten te brengen, wat beschadigend was voor Clinton. Terwijl een ander onderzoek, naar Russische inmenging in de verkiezingen, dat haar opponent Trump had kunnen schaden, werd verzwegen, met instemming van president Obama.
De serie brengt zonder veel kritische noten het verhaal vanuit Comeys perspectief. Jeff Daniels, die de FBI-man speelt, is sinds zijn hoofdrol in The Newsroom met regelmaat te zien in dit soort hoogwaardige dramaseries en weet dan ook wel raad met de rol. Hij zet hem neer als een kalme en integere familieman die simpelweg onmogelijke keuzes moest maken. Na een tijdje begint dit wel te wringen: Comey wordt bijna als een heilige geportretteerd, een man die enkel strijd voor de goede zaak en de geloofwaardigheid van de FBI. Daar zal niet iedereen zich in kunnen vinden, zeker niet de mensen die denken dat zijn acties Trump hebben geholpen in de strijd tegen Clinton.
Trump sloopt alles
Los daarvan wordt de zaak op een onderhoudende, zij het iets te degelijke manier gepresenteerd. Zo zijn de vele vergadering vol bezorgde FBI-medewerkers iets te veel van het goede, en hangen sommige lijntjes er iets te los bij. Nadat de e-mailaffaire en de verkiezingsuitslag zijn afgerond, schakelt het verhaal in het tweede deel naar de clash tussen Comey en Trump. Terwijl Comey vasthoudt aan zijn geloof in de politieke instituties, sloopt Trump alles wat hij tegenkomt.
In de jaren die volgden ging de VS van chaotisch schandaal naar chaotisch schandaal, met een door coronavirus besmette president in campagnemodus als meest recente voorbeeld. Comey werd slechts een van de vele topmannen die Trump ontsloeg.
De makers waren boos toen ze te horen kregen dat The Comey Rule pas na de verkiezingen zou worden uitgezonden. Ze hadden het gevoel dat de serie wel eens invloed zou kunnen hebben in verkiezingstijd. Na een boze brief van de maker werd er toch een plek in het uitzendschema van zender Showtime gevonden. (In Nederland is de serie te zien op Videoland).
Maar The Comey Rule zal niemand van gedachten doen veranderen, er zijn weinig twijfelaars over in het hevig gepolariseerde Amerika. En een waarschuwing aan het einde herinnert eraan dat een fout van vier jaar geleden gewoon weer wordt herhaald: de Russen bemoeien zich wederom met de verkiezingen en Trump lijkt daar geen probleem mee te hebben.
Bron: NRC Handelsblad
B