In Nederland zijn 227 trustkantoren gevestigd die mensen en bedrijven helpen bij belastingontwijking en -ontduiking. Het toezicht op de meer dan duizend gespecialiseerde belastingexperts en juristen die daar werken, is in handen van twaalf mensen.
“Zorgwekkend”, zegt een van die twaalf toezichthouders van De Nederlandse Bank, op dag 2 van de verhoren door de parlementaire enquêtecommissie in de Tweede Kamer.
Het betekent dat grote geldstromen buiten het zicht blijven van de Belastingdienst, maar ook van de belastingdiensten van andere landen, die daardoor belastinginkomsten mislopen. Het gaat ook om crimineel geld.
Toezichthouder Van Gorkum zegt verder dat zij de afgelopen jaren tientallen vergunningen van trustkantoren heeft ingetrokken maar nog steeds “ernstige tekortkomingen” aantreft, zoals niet kloppende administraties.
Tijdens de verhoren vallen veel vaktermen. Wat betekenen ze?
* Trustkantoor: een dienstverlenend administratiekantoor dat (delen van) bedrijven in een bepaald land beheert, en gebruikt wordt voor legale of illegale belastingconstructies.
* UBO: ‘Ultimate Beneficial Owner’, de persoon voor wie de belastingconstructie is opgezet en die er uiteindelijk van profiteert, door de constructies vaak lastig te achterhalen.
* Know Your Customer: het ‘Ken Je Klant’-formulier dat moet voorkomen dat banken en trustkantoren voor anonieme klanten belastingconstructies bedenken, maar soms wordt er maar wat ingevuld.
* Cv: een commanditaire vennootschap (cv) is een Nederlandse rechtsvorm waarin ondernemers en investeerders ‘onzichtbaar’ geld kunnen stallen, met gunstige belastingregels.
Hoe kan dat?
De commissieleden lieten hun verbazing duidelijk merken. Kamerlid Paternotte van D66: “Dertien jaar na het invoeren van toezicht voldoet een groot deel van de trustkantoren nog steeds niet aan de wet, hoe kan dat?”
Van Gorkum vindt dertien jaar helemaal niet lang. De sector moet nog wennen, zegt zij. “We doen veel aan voorlichting en educatie.”
Ook dat wekte verbazing bij de commissieleden, omdat de belastingexperts en juristen zo hoogopgeleid en gespecialiseerd zijn dat rijke particulieren en bedrijven uit de hele wereld speciaal voor hen naar Nederland komen.
“Als u voor deze mensen seminars organiseert en nieuwsbrieven rondstuurt vind ik dat nogal naïef overkomen”, zegt Kamerlid Bruins van de ChristenUnie.
Panama Papers
Precies door de deskundigheid bij Nederlandse trustkantoren komt Nederland als klein land relatief vaak voor in de Panama Papers, legden de journalisten Kleinnijenhuis van Trouw en Eikelenboom van Het Financieele Dagblad vanmorgen uit.
Zij kregen met vierhonderd andere journalisten wereldwijd inzage in de Panama Papers, de onthullingen over belastingontduiking via de Panamese belastingadviseur Mossack Fonseca. De Kamercommissie wilde hen graag als deskundigen verhoren.
Naïef
Eikelenboom heeft weinig vertrouwen in het kwaliteitskeurmerk dat trustkantoren voor zichzelf in het leven hebben geroepen. “Een van de eerste trustkantoren die het keurmerk kreeg werd een paar maanden later binnengevallen door de FIOD omdat er niks deugde”, vertelde hij. “Mensen die geloven in zelfregulering zijn naïef.”
De ingewikkelde constructies worden niet alleen verzonnen om belasting te ontduiken, maar ook om crimineel geld of bepaalde zakelijke transacties onzichtbaar te maken.
“Er wordt vaak over belastingparadijzen gesproken maar je zou het eigenlijk verhullingsparadijzen moeten noemen,” zegt Kleinnijenhuis. “Als jij buiten beeld wilt blijven dan kan dat.”
Parlementaire enquête fiscale constructies
Volgens onderzoek stroomt er jaarlijks 4000 miljard euro in en weer uit Nederlandse financiële instellingen, door gunstige fiscale constructies. De Tweede Kamer wil weten of dat via ongewenste of illegale routes gaat, en of Nederlandse fiscaal adviseurs hier een dubieuze rol in spelen. De onthullingen in de Panama Papers zijn de directe aanleiding voor de parlementaire enquête.
De NOS doet deze en volgende week verslag van de enquête op radio, tv en nos.nl. De volledige verhoren zijn te volgen via www.tweedekamer.nl. Morgen met onder anderen Gregory Elias, de beleggingsadviseur van Johan Cruijff en zijn schoonvader en adviseur Cor Coster.
Bron; NOS