Boetes bij ongebruikelijke transacties nu in gepubliceerd landsbesluit
Willemstad – Er is een nieuw landsbesluit gepubliceerd waarin de op te leggen boetes aan overtreders van de Landsverordening melding ongebruikelijke transacties (LvMOT) aangepast zijn.
Voor het bepalen van de hoogte van de boete zijn drie toezichthouders ‘in charge’ die specialistische kennis in huis hebben met betrekking tot de instellingen en sectoren die meldplichtig zijn.
Het gaat om de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS), de Financial Investigation Unit (FIU, voorheen MOT) en de stichting Gaming Control Board (GCB).
De meldplichtige instellingen zijn dienstverleners in de financiële sector, aanbieders van hazardspelen, casino’s, loterijen en buitengaatse hazardspelen (online gokken) en andere dienstverleners waaronder makelaars, handelaars in voertuigen, juwelen en bouwmaterialen, en advocaten en notarissen.
In het verlengde van aanbevelingen van de Financial Action Task Force (FATF) zijn de boetebedragen zo samengesteld dat de sanctie ‘voldoende prikkelend dient te werken’. ,,Zodanig dat de overtreder de overtreding zal beëindigen”, zo wordt in de toelichting eraan toegevoegd. De maximaal op te leggen boete is 100.000 gulden.
In het landsbesluit wordt rekening gehouden met het evenredigheidsbeginsel. ,,Dit houdt in dat voor het bereiken van het doel, namelijk de punitieve sanctie bedoeld om de overtreder te straffen, het middel wordt aangewend dat voor de betrokkenen niet onnodig bezwarend is en dat in evenredige verhouding staat tot het doel”, zo is de uitleg.
Bij de hoogte van de boetebedragen is rekening gehouden met verschillen in draagkracht tussen de sectoren onderling, de ernst van de overtreding, het voordeel van de overtreding voor de overtreder, de verliezen die derden door de overtreding hebben geleden en de schade in bredere zin, zoals bijvoorbeeld de economie en het financieel stelsel.
Uit de financiële paragraaf blijkt dat de geïnde boetes worden gebruikt voor het dekken van de kosten gemaakt voor het opleggen van de sancties (waaronder opstellen en actualiseren van sanctiebeleid, rapportage van bevindingen, vastleggen van motivering, het uitvoeren van hoorprocedures, controle op de naleving en het voeren van de sanctieadministratie), inningskosten en de kosten gemoeid met beroeps- en bezwaarprocedures.
Als er een resterend bedrag is, wordt dit verdeeld tussen het Land en de betreffende toezichthoudende instantie.
Samenwerking FIU en MOT
De Raad van Advies heeft gevraagd wat de rolverdeling is tussen de toezichthoudende instanties en het Openbaar Ministerie (OM) bij het opleggen van boetes.
Er wordt uitgelegd dat het OM geen specifiek boetebeleid heeft ten aanzien van overtredingen krachtens de LvMOT. Als er grove schending is dan kan gebruik worden gemaakt van de ‘aanwijzing hoge transacties’. Omdat dit niet vaak voorkomt is het bepalen van een strafmaat maatwerk op grond van jurisprudentie en eventuele onderlinge afspraken tussen het OM en de toezichthouders.
In de toelichting wordt melding gemaakt van samenwerking in 2017 en 2018 tussen FIU in het zogenoemde ‘Niet-Melders Project’. Hierbij was het mogelijk voor de FIU als toezichthouder om haar advies en visie te geven over de hoogte van de strafmaat.
,,Dit project heeft geleid tot vier transacties met drie makelaars en één notariskantoor van respectievelijk 10.000 en 15.000 gulden (7.500 voorwaardelijk) en 12.000 gulden (waarvan 6.000 voorwaardelijk) en 15.000 gulden (waarvan 5.000 voorwaardelijk) gulden. Tevens werd een makelaar veroordeeld tot een geldboete van 15.000 gulden (waarvan 5.000 voorwaardelijk).”
In 2018 resulteerde dit project in geldboetes van 1.500 gulden voor een handelaar in voertuigen en 2.500 gulden (waarvan 1.000 voorwaardelijk) voor een makelaar. Dit project heeft ook geleid tot het beëindigen van een aantal ondernemingen in samenwerking met de Kamer van Koophandel (KvK).
Wetgeving in de maak
Op Curaçao ontbreekt een wettelijke kader voor de handhaving. Daarom zijn de regels voor boetes voor een groot deel opgenomen in de LvMOT. Maar, zo wordt in de toelichting uitgelegd, de regels in de LvMOT zijn niet toereikend, een aantal instrumenten ontbreekt dat wel voor de toezichthouders essentieel is om in staat te zijn de toezichthoudende activiteiten naar behoren uit te oefenen. De toelichting:
,,Vandaar dat de (inmiddels afgetreden, red.) regering een wetswijziging van de landsverordening, alsmede een ontwerp-Landsverordening bestuurlijke handhaving, in voorbereiding heeft.”