Algemeen Dagblad | Jeroen Schmale
Het ging op de Antillen natuurlijk om Amalia’s eerste, lange reis als prinses. Maar ook om het slavernijverleden. En het draaide toch zeker ook om de ernstige bedreigingen. Een terugblik, aan de hand van eigen observaties en uitspraken uit Amalia’s gesprek met de pers.
De dreiging
Ze is geleefd, prinses Amalia. Zes eilanden bezocht in negen dagen, ruim 70 verschillende programma-onderdelen, tienduizenden enthousiaste bewoners langs de route en constant journalisten om haar heen. Het was goedbeschouwd negen keer Koningsdag. En toch zegt prinses Amalia donderdagavond (plaatselijke tijd) op Sint Maarten dat ze ondanks het overvolle programma juist op die eilanden iets meer vrijheid heeft ervaren dan de afgelopen maanden.
Zo ingrijpend zijn dus de gevolgen van de ernstige dreiging, afkomstig uit de hoek van de mocromaffia. ,,Ik ga er heel eerlijk in zijn dat ik het nog steeds moeilijk heb’’, zegt Amalia. ,,Maar ik hoop dat er snel verandering in komt.’’
Een dag eerder, op Sint Eustatius. De ruim drieduizend bewoners van het eiland laten al gauw in gesprekken vallen dat er nauwelijks criminaliteit is op het eiland. Op Zeelandia Beach, een vulkanisch zwartzandstrand, poseert prinses Amalia met haar ouders voor meegereisde Nederlandse journalisten. Net als de Oranjes worden zij vervoerd in busjes en die van de pers blokkeren nu de enige vluchtweg. De coördinator van de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging is duidelijk: ,,Die bussen moeten weg. Nú! Ze blokkeren alles. Ik wil ze er niet meer zien.’’ Het gevaar loert overal, kennelijk ook hier in één van de minst begaanbare uithoeken van het koninkrijk.
Prinses Amalia wilde een zo normaal mogelijk studentenleven. ,,Maar de realiteit is helaas anders.’’ Wat ze vooral mist door de dreiging? ,,Even door een straat lopen, een winkeltje in.’’
Het slavernijverleden
Amalia neemt ‘veel levenslessen’ mee terug naar huis door de programma-onderdelen over het slavernijverleden, zegt ze zelf. Met name het treffen met nazaten van tot slaaf gemaakten op Curaçao, heeft de prinses ‘ontzettend diep, persoonlijk geraakt’. ,,Het komt niet vaak voor dat iemand de kans krijgt om met directe nazaten aan tafel te zitten en de verhalen van hun grootouders te horen. Wat ik zo bijzonder vond, was dat de gesprekken zo persoonlijk waren. Daardoor werd het heel voelbaar’’, meent Amalia, die verder stelde dat het onderwerp slavernij voor haar en haar familie al een tijdlang leeft. Haar vader stelde onlangs een commissie in die drie jaar lang onafhankelijk onderzoek doet naar het koloniale verleden van het Huis Oranje-Nassau. Voorzitter is historicus Gert Oostindie, die leden van de hofhouding (en hoogstwaarschijnlijk ook prinses Amalia zelf) met gesprekken voorbereidde op dit gevoelige deel van deze reis.
De koninklijke opleiding
In de lokale pers werd wel de vraag opgeroepen of ze wel genoot van het bezoek, dat straalde ze niet altijd zo uit als haar ouders. Amalia geeft aan dat het af en toe raar was dat de aandacht zo op haar gericht was, als ze bijvoorbeeld in een sportstadion hoorde dat haar naam gescandeerd werd, en niet die van haar ouders. Maar voor de duidelijkheid: ze heeft dus wel ‘ontzettend genoten van alles’. ,,U moet ook van mij begrijpen dat het zo’n druk programma was en dat het voor mij allemaal eerste indrukken waren. Ik heb jaloers naar mijn ouders gekeken die hier rondliepen en meteen iedereen begroetten en direct wisten wat er aan de hand was.’’
In het gevolg van de Oranjes wordt erkend dat deze reis een vuurdoop was voor de prinses, die sinds haar 18de verjaardag elk moment koningin kan worden. Hoe leid je een gesprek met vijf mensen aan een tafel in goede banen? Hoe zorg je dat iedereen aan het woord komt, dat iedereen aandacht krijgt? Hoe pak je toch je rust, op een dag die van negen uur ‘s morgens tot tien uur ‘s avonds bijna dichtgeplamuurd is met plichtplegingen? Leren door het te doen, klinkt het.
En door te evalueren. Met haar ouders, maar ook met een vrouw die haar bijna net zo goed kent: Eveline van den Bent. Ooit begonnen op de Eikenhorst als nanny van Amalia en haar zussen, maar inmiddels particulier secretaris van het koningspaar en nog immer nauw betrokken bij Amalia. Hoe zei de prinses het ook alweer tegen Claudia de Breij? ,,Zij staat altijd klaar. En ze kent ons behoorlijk goed. Zij heeft door wat ik niet zo leuk vind, zij ziet het wanneer ik een fotoshoot zat ben.’’
Of als een oorbel niet goed zit. Amalia en Van den Bent hadden op Curaçao aan één blik naar elkaar genoeg, direct liepen haar oude oppas en Máxima’s hofdame met haar mee naar het toilet. Van den Bent komt bijna nooit in beeld, maar is tegelijkertijd toch altijd vlak bij de troonopvolgster.
Tegen De Breij vertelde Amalia voor haar 18de verjaardag dat ze zich op haar 14de heeft verzoend met haar toekomst, maar haar voorland nog niet omarmd had. Hoe zit dat nu, na zo’n reis en met die voortdurende dreiging om haar heen, wilde een verslaggever tijdens het persgesprek weten. ,,God, wat een vraag. Er zijn zo veel indrukken, ik heb nog geen tijd gekregen om het allemaal te laten bezinken. En zeker omdat die andere situatie (de dreiging, red.) ook nog gaande is, is het allemaal nog een wirwar van dingen.’’
Bron: Algemeen Dagblad