Wierd Duk
Meer dan twintig jaar heeft Vladimir Poetin (69) zijn frustraties over het uiteenvallen van de Sovjet-Unie opgekropt. „De grootste geopolitieke catastrofe van de 20e eeuw”, zo noemde de Russische president ooit de ineenstorting van het land waar hij opgroeide.
Op momenten deelde Poetin zijn grieven met een internationaal publiek.
Op de Veiligheidsconferentie in München bijvoorbeeld, in 2007, toen hij zijn gehoor van regeringsleiders, presidenten, hoge militairen, diplomaten, veiligheidsexperts en journalisten ‘recht uit het hart’ toesprak. De speech, die in de scherpe toon overeenkwam met de ‘toespraak aan het Russische volk’ van maandagavond, sloeg in als een bom.
Een getergde Poetin sprak in de Beierse hoofdstad over ‘de dubbele standaard’ van het Westen en hij uitte zijn afkeer van de door de Verenigde Staten opgedrongen ‘unipolaire’ wereld. Terwijl Rusland door de Amerikanen de les wordt gelezen over democratie, zei hij, maken diezelfde Amerikanen zich schuldig aan ‘illegale’ invasies, zoals die in Irak. Hij hekelde de westerse bombardementen op Servië, de Slavische broedernatie, noemde de uitbreiding van de NAVO een ‘provocatie’ en vroeg zich af ‘tegen wie die expansie is gericht?’ Rusland had garanties gekregen dat de NAVO niet naar het Oosten zou uitbreiden, zei hij: ‘En wat zijn die waard gebleken?’
Volksopstand
In de loop der jaren zou Poetin zijn standpunten telkens herhalen, maar hij voelde zich door het Westen in zijn bezwaren nooit serieus genomen. Uiteindelijk escaleerde die internationale vete in Oekraïne in 2014, toen de Poetin-getrouwe president Janoekovitsj moest vluchten, na een door het Westen gesteunde volksopstand op de Maidan.
Poetin annexeerde in reactie daarop de Krim en steunde pro-Russische rebellen in de oostelijke industrie-regio’s, de Donbass, waar een groot deel van de bevolking zich van oudsher verwant voelt met het Russische moederland. Nu, acht jaar later, erkent Poetin de onafhankelijkheid van diezelfde regio’s – de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk – en hij stuurt het Russische leger er naartoe, zogenaamd om er de bevolking te beschermen tegen Oekraïense ‘fascisten’.
’Niet meer van deze wereld’
Wat bezielt de Russische leider, vragen velen zich af. ‘Poetin is niet meer van deze wereld’, merkte een bezorgde oud-kanselier Angela Merkel, die vele malen met Poetin ruzie maakte, ooit op. Beter is de constatering: Poetin behoort tot een ándere wereld. Eén waar nog in invloedssferen wordt gedacht.
Poetin, de oud-KGB’er, denkt op te komen voor Moskou’s strategische belangen. Die liggen voornamelijk binnen de grenzen van de oude ‘Sovjet-ruimte’. In dit zogenoemde ‘nabije buitenland’ leven nog aanzienlijke Russische minderheden: zo’n 25 miljoen mensen in totaal. Het Kremlin behoudt zich het recht voor om ‘op te komen’ voor de rechten van die etnische Russen – ook die in Oekraïne.
Recht tot ingrijpen
Poetin, die in december 1999 aan de macht kwam, ging ervan uit dat het Westen dergelijke strategische aanspraken van Moskou in de voormalige Sovjet-Unie zou erkennen. De Russen hadden gezien hoe de NAVO in 1999 met de bombardementen op Servië in Russische ogen het internationaal recht had geschonden. Hij wist dat de Amerikaans-Britse invasie in Irak op leugens was gebaseerd en in 2011 hekelde hij de westerse uitleg van de VN-Veiligheidsraadresolutie 1973 over de geallieerde aanval op Libië. Als het Westen, ook tegen de regels van het internationale recht in, zich het recht tot ingrijpen voorbehoudt indien westerse belangen in het geding zijn, waarom zouden de Russen hun regionale aanspraken dan niet mogen formuleren en verdedigen?
Ⓒ Reuters
In de ogen van veel Russen is die Realpolitik van Poetin volstrekt logisch. Zou Washington het accepteren als Mexico of een ander Latijns-Amerikaans land zich aansloot bij een concurrerend militair bondgenootschap, zoals Oekraïne het lidmaatschap van de Navo nastreeft? De vraag stellen is hem beantwoorden, zal Ivan Ivanov, de Russische Jan Modaal antwoorden.
Hartland
In het geval van Oekraïne, dat afdrijft uit de Russische invloedssfeer, spelen behalve geopolitieke bezwaren nog diepe historische en culturele gevoeligheden. De Russische machthebbers beschouwen Oekraïne als het historische en religieuze hartland van de ‘Russische wereld’ en de inwoners van deze vlaktes als een orthodox broedervolk. Voor Poetin is Oekraïne geen zelfstandig land, zo maakte de president ook maandag weer duidelijk. In zijn mythologische wereld is Oekraïne deel van een Groot Rusland. Oekraïne had een kernstuk moeten worden in een door Poetin nagestreefde Euraziatische Unie, die samen met de Russische Federatie, Wit-Rusland, Kazachstan en nog enkele andere voormalige Sovjet-republieken een tegenwicht had moeten vormen tegen de EU.
Door de flirt tussen Kiev en het Westen kwam van deze plannen niks terecht. Maar het is voor Poetin en diens kliek niettemin onbestaanbaar dat de Oekraïense regio’s ooit integraal onderdeel uit zullen maken van westerse instituties als de NAVO en de Europese Unie. Oekraïners die dit doel nastreven zijn volgens Poetin ‘Amerikaanse marionetten’, ‘extremisten’ en ‘fascisten’, die ‘genocide’ plegen op de pro-Russische inwoners van de Donbass. Voor zover Oekraïne zelfstandig kán zijn, in de ogen van het Kremlin, dan uitsluitend als een neutrale bufferzone tussen Rusland en het Westen – waar vandaan historisch gezien volgens de Russen altijd het gevaar kwam: Bonaparte, Hitler.
Bluf?
Lang bleef onduidelijk hoever Poetin wilde gaan om zijn ideeën over Oekraïne en een nieuw ‘Groot Rusland’ te verdedigen. Blufte hij toen hij zijn troepen samentrok bij de grenzen met het buurland?
Ⓒ AP
Wie de afgelopen twintig jaar zijn oor goed te luisteren legde, niet alleen in München maar ook gedurende enkele andere fundamentele geopolitieke redes die Vladimir Poetin hield, zag de escalatie rond het Donetsbekken aankomen. De getergde Poetin van 2007 is de woedende Poetin van 2022, maar nóg rancuneuzer en nóg overtuigder van de kwade bedoelingen van het Westen. Vladimir Poetin ervaart de vernedering van Rusland, de verliezer van de Koude Oorlog, door ‘arrogante, westerse elites’ – ‘het hypocriete Westen’, in zijn ogen – als zijn persoonlijke vernedering. De ex-spion uit Leningrad, de opvliegende straatjongen die, hoe klein hij ook was, het fysieke gevecht nooit uit de weg ging, dreigt de wereld mee te slepen in een alles verwoestende oorlog in het hart van Europa.
‘Sjto delat?’ (Wat te doen?) is de titel van een van de belangrijkste teksten van Vladimir Lenin, grondlegger van de Sovjet-Unie. Veel meer dan een eeuw later is die vraag, gesteld in 1902, actueler dan ooit.
Bron: Telegraaf
Tico Wartaal.
Angela moet haar mond houden. Zij is het allergrootste gevaar gebleken. Deugend links komt met oud en nieuw nooit in Bonn samen of Keulen. Ik wel en ik heb gezien hoe de geschaftten das zich als beesten gedroegen. Geen enkel meisje was veilig. Alles te danken aan Angela met haar stoere woorden. Om daarna van andere landen te verlangen dat zij haar probleem gingen oplossen. Terecht dat Rusland garanties wil. Kijken we naar de geschiedenis dan werden zij telkens aangevallen. Terwijl ze in rust willen leven probeerden de Fransen en Duitsers hun aan te vallen, tja die kwamen daarna van een koude kermis thuis. Enne wanneer worden die oude seniele mannetjes die telkens ruzie zoeken eens aangepakt. Zo een seniel figuur als biden die Willy Wartaal roepend aan het uitdagen is. Die moeten ze oppakken, een geweer in zijn handen drukken en in Oekraine droppen. Zo mannetje, laat maar eens zien hoe stoer je bent, daar zijn de russen, ga ze maar verdrijven. Maar dat durft die incontinetie luier drager uiteraard niet. Maar wel verwachten dat wij mee moeten doen in zijn haat tegen rusland. #notmyfight,#fightyourownwar
Van dit genuanceerde stuk kan ‘geopolitiek specialist’ (ja ja ook dat is hij) Joep Meloen vast nog wel wat van leren.