26 C
Willemstad
• donderdag 28 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

FD | Rechters jagen brievenbusfirma’s Europese Unie uit

HomeMediaFD | Rechters jagen brievenbusfirma's Europese Unie uit

Laurens Berentsen | Financieel Dagblad

Illustratie: Max Kisman

Het aanpakken van belastingontwijking door multinationals is lastig. Kan het Hof van Justitie in Luxemburg een halt toe roepen aan het misbruik van Europese belastingvrijstellingen?

Het uitgangspunt is eenvoudig. Bedrijven moeten niet in twee landen dezelfde belasting betalen over dezelfde euro of dollar die zij verdienen. Maar de praktijk is weerbarstig. Want het is ook niet de bedoeling dat internationale bedrijven nergens belasting betalen of minder afdragen dan zij geacht worden te doen.

Hoeveel dubbele belasting multinationals betalen, is nauwelijks in kaart gebracht. Over hoeveel belasting internationale ondernemingen ontwijken, zijn wél veel cijfers beschikbaar. Het Internationaal Monetair Fonds berekende vorig jaar dat overheden wereldwijd in 2015 bijna $500 mrd aan inkomsten misliepen door belastingontwijking. Dat was 2,6% van de winstbelasting die het bedrijfsleven afdroeg. Ander wetenschappelijk onderzoek komt uit op een verlies tot 10% van de winstbelasting.

Onderhandelingsmoeras In het kort

  • Internationale samenwerking om belastingontwijking aan te pakken is lastig.
  • Europees Hof van Justitie brengt ontwijkingsstructuren in Europese Unie zware klap toe.
  • Nederlandse belastingadviseurs wisten dat brievenbusfirma’s hun langste tijd hebben gehad.

Hoe groot de schade ook zij, steeds meer regeringen vinden dat ze het er niet bij kunnen laten zitten. Uit oprechte verontwaardiging over het belastinggedrag van het internationale grootbedrijf of omdat boze kiezers hun politieke leiders tot actie dwingen. Waarom zouden zij keurig belasting betalen terwijl multinationals hun fiscale verplichten ontlopen? De Gele Hesjes in Frankrijk weten het antwoord wel.

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) probeert in opdracht van de G20 de gaten te dichten tussen nationale belastingstelsels, zodat multinationals die niet langer kunnen gebruiken om hun belastingafdrachten te verlagen. Maar met tientallen landen aan de onderhandelingstafel is dat een heidens karwei. Deadlines schuiven op, verwaterde compromissen rollen uit de bus. En de Parijse denktank van ontwikkelde economieën kan zelfs zulke compromissen niet afdwingen.

In eigen vlees snijden

De Europese Unie heeft meer doorzettingsmacht. De lidstaten maken bindende afspraken voor de Unie. Maar binnen de Europese samenwerking lopen de belangen niet parallel, terwijl ieder land moet instemmen met regels om belastingontwijking tegen te gaan. Voor Cyprus, Ierland, Luxemburg en Nederland betekent dit dat zij in eigen vlees snijden. Die landen kennen een lucratieve dienstverlening om belastingontwijking mogelijk te maken.

Nederland lijkt onder het huidige kabinet bereid te zijn een offer te brengen. Staatssecretaris Menno Snel van Financiën zegt een eind te willen maken aan brievenbusfirma’s in Nederland waarlangs bedrijfswinsten van binnen en buiten de EU nauwelijks of niet belast in belastingparadijzen terechtkomen. Volgens De Nederlandsche Bank telt ons land ongeveer 15.000 van dergelijke tussenvennootschappen. Snel waarschuwt dat de reputatie van fiscaal doorstroomland een obstakel begint te worden om echte bedrijfsinvesteringen naar Nederland te halen.

VS aantrekkelijk voor doorsluizen dividend

Fiscaal amoreel

Van de belasting ontwijkende bedrijven zelf hoeft weinig te worden verwacht. Die houden zich aan de wet, zodat ze zich niet schuldig maken aan belastingontduiking. Maar voor de rest zijn zij fiscaal amoreel: of ze ‘eerlijk’ meebetalen aan de publieke voorzieningen die ze gebruiken, is geen overweging. ‘Wij betalen in alle landen waarin wij actief zijn belasting volgens de regels die in die landen gelden’, is het standaardantwoord dat bijvoorbeeld ook het Amerikaanse databedrijf NetApp deze week in het FD gaf over zijn belastinggedrag.

Lees ook Europees Hof legt bom onder Nederland als fiscale vrijhaven

Net als andere multinationals zoekt NetApp hierbij de soms wazige grenzen van de regels op — niet in het verborgene, maar in het zicht van de fiscus. In Denemarken leidde dat tot onenigheid met de belastingdienst. De Deense fiscus kreeg eind februari in een reeks belastinggeschillen die waren samengevoegd tot twee zaken, gelijk van het Europees Hof van Justitie.

Bom onder ontwijkingsroutes

De twee arresten van het Hof leiden tot veel beroering bij multinationals en adviseurs die scherp aan de wind varen om zo min mogelijk belasting te betalen. Volgens fiscalisten leggen die een bom onder veelgebruikte ontwijkingsroutes die door EU-lidstaten lopen, hoewel nog niet iedereen hiervan is overtuigd.

Slaagt de hoogste Europese belastingrechter waar de Oeso vastloopt in het onderhandelingsmoeras en de EU op veto’s van lidstaten stuit? Is de zo moeilijk te bestrijden belastingontwijking een serieuze klap toegebracht?

Verbod van misbruik

De fiscale dienstverleners op de Amsterdamse Zuidas en hun klanten zijn er in ieder geval niet gerust op, aldus Paul Sleurink, partner bij advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek. Zij gaan terug naar de tekentafel. Maar Sleurink ziet nog geen makkelijke alternatieven waarmee de belastingvoordelen behouden kunnen blijven waar het Hof een streep door heeft gezet.

De reikwijdte van de arrestanten kan nauwelijks worden overschat, zegt hoogleraar fiscale economie

De reikwijdte van de arresten kan volgens hoogleraar fiscale economie Peter Kavelaars nauwelijks worden overschat. Niet alleen voor Nederland en Europa, maar wereldwijd. Het Hof stelt dat EU-lidstaten Europese belastingvrijstellingen niet mogen toekennen als bedrijven zich bezondigen aan fraude, misbruik of belastingontwijking. Ook niet als zo’n voordeel wordt verleend binnen een bilateraal belastingverdrag met een land buiten de EU. Belastingvrijstelling is in deze gevallen strijdig met ‘het algemeen beginsel van verbod van misbruik’, schrijven de rechters in Luxemburg.

Kunstmatig karakter

‘Het Hof jaagt de brievenbussen de EU uit’, zegt Kavelaars over de gevolgen voor zogeheten doorstroomvennootschappen. Temeer omdat de rechters duidelijke criteria geven voor wanneer er sprake is van een kunstmatige constructie, aldus de Rotterdams hoogleraar, die tevens hoofd is van het wetenschappelijk bureau van belastingadviesorganisatie Deloitte.

Het gaat dan niet om een eigen kantoorruimte en twee of drie personeelsleden. Volgens het Hof hebben vennootschappen een kunstmatig karakter als die niet het werkelijke gebruik en genot heeft van dividenden, rente en royalty’s die binnenkomen. Ook moeten zij serieus belasting betalen in bijvoorbeeld Cyprus of Ierland.

Lees ook Belastingdienst laat doorstroom-bv’s vooralsnog met rust

Slordige €4200 mrd

Om een indruk te geven van de gevolgen voor Nederland, volgens het Centraal Planbureau nemen doorstroomvennootschappen 80% van de binnenkomende en uitgaande investeringen in Nederland voor hun rekening. Die waren in 2016 aangegroeid tot een slordige €4200 mrd. Hiermee staat Nederland wereldwijd in de top voor directe buitenlandse investeringen.

Van de inkomsten uit deze investeringen (€198 mrd in 2016) belandt een op de tien euro’s in een belastingparadijs. Hiervoor wil Snel een bronbelasting invoeren op rente en royalty’s. Maar als het aan het Hof van Justitie ligt, neemt de D66-bewindsman ook dividend-, rente- en royaltystromen naar andere doorsluislanden op de korrel, zowel binnen als buiten de EU. Een kwart van de dividenden die door Nederland stromen, komt bijvoorbeeld in Luxemburg en Zwitserland terecht. Bij 16% van de rentestroom zijn Luxemburg en Ierland de directe bestemming.

Lees ook: Deense fiscus mag heffen over dividend dat vanuit Schiphol-Rijk naar Cyprus gaat

Trustkantoren

Het Europees Hof gaat verder dan gedacht, zegt Bartjan Zoetmulder, voorzitter van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB). Maar echt verrassend zijn de arresten volgens hem ook weer niet: ‘Er komt nu een invulling van wat er zat aan te komen.’

De tijd van papieren vennootschappen is volgens voorman van de belastingadviseurs al jaren voorbij. NOB-leden maar ook serieuze trustkantoren, van oudsher de beheerders van brievenbusfirma’s, hebben hun klanten voorbereid op de voorwaarden die het Hof nu stelt aan Europese belastingvrijstellingen, aldus Zoetmulder, die in het dagelijks leven partner is van advocaten- en belastingadvieskantoor Loyens & Loeff. ‘Wij zeggen al langer: mensen komen naar de structuur of de structuur gaat naar de mensen.’

Bron: Financieel Dagblad

Naschrift KKC

Lees beide arresten hier en hier

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties