Jeroen Piersma
Twee accountants van accountants- en advieskantoor Baker Tilly Berk hebben de jaarrekening van een mkb-klant, die gebruikmaakte van een dubieuze fiscale constructie, te oppervlakkig en te weinig kritisch gecontroleerd.
Ook hebben zij ten onrechte nagelaten een melding te doen in het kader van de antiwitwaswetgeving (WWft). Een van de accountants heeft bovendien een aantal facturen aan de klant aangepast om de fiscale constructie voor de Belastingdienst te verhullen.
Dat heeft het Openbaar Ministerie vrijdag gesteld in een tuchtrechtzaak tegen de twee accountants. Een van de twee accountants is Romke van der Veen, die in 2014 is teruggetreden als bestuursvoorzitter van Baker Tilly Berk (BTB) vanwege het onderzoek naar de fiscale constructie. Van der Veen was destijds tevens lid van een stuurgroep die het hervormingsproces in de sector begeleidde. Ook daar is hij toen uitgestapt.
Cyprusroute
Van der Veen en de andere accountant controleerden jarenlang de boeken van een ondernemer, die verdachte is in een strafrechtelijk onderzoek van het OM naar belastingfraude en valsheid in geschrifte. Ook het accountantskantoor en verschillende adviseurs van de ondernemer zijn verdachte. Dat geldt niet voor Van der Veen en de tweede accountant, omdat er in hun geval geen bewijs is van opzet. Omdat het OM vindt dat zij toch ernstige steken hebben laten vallen heeft het een tuchtklacht ingediend bij de Accountantskamer in Zwolle.
De zaak van het OM tegen de ondernemer en de adviseurs van Baker Tilly Berk draait om een uit 2006 stammende constructie, waarbij een trustmaatschappij op Cyprus werd gebruikt om in Nederland belastbare winst af te romen. De ondernemer betaalde de trustmaatschappij tonnen per jaar voor merkrechten die hij zelf had gekocht en doorverkocht aan de trustmaatschappij. Dat geld kwam via een omweg weer op een privérekening van de ondernemer terecht, zonder dat er belasting over werd betaald.
Vertrouwen op collega’s
De constructie was opgetuigd door belastingadviseurs van BTB, collega’s dus van Van der Veen en de andere accountant. De hoofdlijn van de verdediging van de twee accountants luidde dan ook dat zij geen verstand hadden van dergelijke constructies en dat zij volledig vertrouwden op de verzekering van hun collega’s dat de constructie legaal was.
De rechters van de Accountantskamer ondervroegen het duo scherp over wat zij als controlerend accountants hadden ondernomen om vast te stellen dat hun collega’s het bij het rechte eind hadden. Zij hielden hen voor dat volgens de accountancyregels een accountant niet blind mag vertrouwen op het oordeel van een deskundige, maar zo’n oordeel aan een evaluatie moet onderwerpen. Van der Veen verdedigde zich met het argument dat hij nooit signalen had gekregen dat de constructie onhoudbaar was en dat hij daarom geen extra werkzaamheden had verricht om de constructie en het oordeel van zijn collega’s nog eens tegen het licht te houden.
Aanpassen facturen
De andere BTB-accountant trok wel het boetekleed aan, omdat hij in 2014 de facturen aan de ondernemer had aangepast, zodat alle verwijzingen naar de Cyprus-constructie waren verdwenen. Dat was gebeurd op aandringen van zijn adviescollega’s. Het was ‘apert onjuist’, vindt de accountant achteraf. Hij betreurt het dat hij niet goed heeft doorgevraagd naar de achtergrond van het verzoek van zijn collega’s.
Het OM start vaker tuchtzaken tegen wat zij ‘facilitators’ noemt van illegale activiteiten. Het gaat dan om gevallen waar het bewijs van opzet, en dus de mogelijkheid van strafrechtelijke vervolging, ontbreekt. Via de tuchtrechter kan de accountant dan alsnog een maatregel opgelegd krijgen. De Accountantskamer kan een accountant waarschuwen en berispen, maar ook schorsen en zelfs helemaal de toegang tot het beroep ontzeggen.
Bron: Financieel Dagblad