Mira Sys, Tom Claessens, Jan Daalder | Follow the Money
Het mengen van goedkoop chemisch afval in scheepsbrandstof is uiterst lucratief, maar ook illegaal. De directeur van een groot Antwerps bedrijf dat brandstoffen vervoert hangt drie jaar cel en een financiële strop van bijna 3,7 miljoen euro boven het hoofd wegens het mengen van afval met zware stookolie uit Curaçao.
In afgetapte telefoongesprekken spreken de verdachten over ‘Cura-rommel’.
Een trots, al wat ouder duo staat in de lente van 2023 voor de Belgische rechter. De vrouw heeft zich mooi opgemaakt, de man strak in het pak: ze zijn vastberaden de rechtbank ervan te overtuigen dat ze niets hebben misdaan. Volgens de man is er sprake van een misverstand. ‘Ik zou het appreciëren als er snel een uitspraak komt,’ zegt hij. ‘Deze zaak duurt nu al tien jaar. Ik kan mijn bedrijf niet verkopen.’
Ze zijn niet de typische figuren die je in verband zou brengen met een criminele organisatie. Toch wordt dit duo ervan verdacht het brein te zijn achter een zwaar milieudelict. Ze zouden op grote schaal (chemisch en gevaarlijk) afval hebben gebruikt om scheepsbrandstoffen van te maken. Deze affaire begint aan de andere kant van de oceaan: op de Nederlandse Antillen.
In het midden van Curaçao, vlakbij Willemstad, ligt een grote baai. Ooit lagen hier prachtige mangrovebossen – een bedreigd ecosysteem – met bomen waarvan de luchtwortels boven het wateroppervlak uitstaken. Maar die zijn er al lang niet meer. Het uiterste puntje van de baai is al meer dan zeventig jaar een ‘ecologisch rampgebied’. In de loop der jaren vulde het water zich met dikke lagen asfalt en andere rommel uit de olieraffinage. Nog steeds kan je, als je langs de randen van het meer loopt, de vervuiling duidelijk zien. ‘Asfaltmeer,’ noemen de omwonenden het al sinds jaar en dag. Onder die naam is het inmiddels zelfs terug te vinden op Google Earth.
Shell laat rotzooi achter
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog verwerkte Shell In de Curaçaose Buskabaai ruwe aardolie uit Venezuela tot kerosine voor de vliegtuigen waarmee de geallieerde troepen de oceaan overstaken. Restproducten uit die raffinage werden in een mangrove gedumpt en uiteindelijk onder een laag asfalt verstopt. Halverwege de jaren zestig verliet Shell de locatie. Het bedrijf verkocht de raffinaderij aan de Curaçaose overheid voor het symbolische bedrag van een euro, en kwam zo af van de verantwoordelijkheid om de eigen rotzooi op te ruimen.
‘Men klutst afval door elkaar’
Sinds 2006 saneert het bedrijf Asphalt Lake Recovery het 52 hectare grote Asfaltmeer. Het meer wordt sinds 2010 afgegraven. De stroperige drab die daarbij vrijkomt wordt op hoge temperatuur gesmolten. Deze smurrie heeft nog een calorische waarde en kan dus als brandstof gebruikt worden. Om als scheepsbrandstof te kunnen dienen moet het weliswaar verdund worden, maar dat is – als alles goed gaat – nog altijd beter dan nieuwe olie oppompen. Niet alleen brandstofhandelaren varen hier wel bij, zo is het idee, maar ook het milieu.
Het verhaal werd in de lokale pers als een succes voorgesteld: de Curaçaose bevolking droomt hardop van een Green Town op de meest vervuilde plek van hun eiland, met nieuwe woningen en een jachthaven in het groen. De sanering wordt met ronkende nieuwskoppen als ‘Zwarte drab wordt brandstof’ aangekondigd.
Connectie met Antwerpen
Het mengen van brandstoffen om ze geschikt te maken voor gebruik is uiteraard aan regels gebonden. Maar die regelgeving is complex en de brandstofmarkt is internationaal georganiseerd. Bovendien maken strengere eisen rond zwaveluitstoot de zoektocht naar goedkope verdunners steeds aantrekkelijker. Het is een miljoenenbusiness, waarin partijen de grenzen opzoeken en daar regelmatig ook overheen gaan. Follow the Money beschreef eerder al dat chemisch afval op grote schaal wordt bijgemengd in scheepsbrandstof.
Uit Nederlands politieonderzoek bleek dat ook het gesmolten asfalt van saneerder Asphalt Lake Recovery niet alleen verdund werd met lichtere petroleum – het gebruikelijke verdunningsmiddel – maar ook met lokaal ingezamelde afgewerkte smeerolie van garages en in de Antillen opgehaalde gebruikte scheepsbrandstof. Afval dus.
En de onderzoekers vonden nog iets: restproducten uit de Antwerpse petrochemische industrie. Hoe belanden chemische afvalstoffen uit Antwerpen een halve wereld verderop op Curaçao? De link bleek niet ver te zoeken: Asphalt Lake Recovery is voor bijna de helft in handen van Christian K., zaakvoerder van de Antwerpse bunkeraar Oilchart, die ook in Nederland actief is.
Vanwege de link met België riep het Functioneel Parket van Rotterdam halverwege 2017 de hulp in van het Antwerpse parket.
‘Cura-rommel’
Slechte kwaliteit bunkerolie leidt tot veel meer uitstoot van schadelijke stoffen. Ook is het funest voor scheepvaartmotoren. Een schipper vertelde Follow the Money in 2022 dat er door slechte olie problemen ontstonden aan de hoofdmotor van het schip waarop hij werkte. Niet meteen iets aan de hand, dacht de bemanning. Maar ruim een week daarna, nog altijd op volle zee, kregen ze door dat het echt goed mis was. ‘Op dat moment hadden we al ongeveer twee derde van onze brandstof verstookt. Toen we gingen kijken, zagen we dat de stalen onderdelen van de motor chemisch aangevreten waren.’
Ondanks de duidelijke schade die hun werk teweegbrengt, is het lastig om frauduleuze brandstofmengers echt stevig te bestraffen.
‘Georganiseerde internationale milieufraude’
Het Asfaltmeerschandaal bracht Oilchart, directeur Christian K. en mededirecteur Sonja V. eind april voor de strafrechter in het Antwerpse Vlinderpaleis. ‘Van recyclage is geen sprake,’ aldus een scherpe procureur. ‘Men klutst afval door elkaar.’
Het bedrijf en de directie moeten zich verantwoorden voor drie transporten vanuit Curaçao naar Antwerpen. Ze worden verdacht van het overtreden van Europese en Vlaamse regelgeving rond het vervoeren van afvalstoffen, en van deelname aan een criminele organisatie.
De zaak tegen Oilchart maakt deel uit van een groter politieonderzoek naar fraude met scheepsbrandstof. In dit onderzoek, dat in 2012 begon onder de codenaam ‘Andante’, zijn in Nederland nog twee andere bedrijven veroordeeld: het Nederlandse Unigas en het Griekse Aegean Oil.
Ook deze bedrijven zamelden zonder vergunning niet-bruikbare stookolie in op basis van afvalstoffen, en vervoerden die van Nederland naar België.
In afgetapte telefoongesprekken spraken de directeurs met elkaar over ‘troep’,‘rotzooi verwerken’ en ‘Cura-rommel’, aldus het parket. Een briefwisseling tussen de aandeelhouders en een minister toont volgens het openbaar ministerie dat V. en K. zich ervan bewust waren dat ze afvalstoffen verwerkten alsof het grondstoffen waren.
In een twee uur durende onderbouwing van de strafeis schetste de Antwerpse procureur een beeld van ‘vrij omvangrijke en complex georganiseerde internationale afvaltransporten in de bunkeroliesector’. Ook sprak ze over ‘georganiseerde internationale milieufraude’ en verweet ze de verdachten op geen enkele manier transparant te zijn geweest over de samenstelling van het asfalt en het verdunningsmiddel.
De drijfveren waren voor het Openbaar Ministerie samen te vatten in twee begrippen: winstbejag en veiligstellen van investeringen.
Kabinetsmedewerker in vizier van justitie
De zaak rond het Asfaltmeer is vooral een zaak over de vraag of iets een ‘grondstof’ is, of een ‘afvalstof’. Die discussie speelt al langer bij Oilchart. In 2014 kwamen zowel afvalstoffenmaatschappij OVAM als de Vlaamse milieu-inspectie al met een duidelijk oordeel: Oilchart verwerkte afval in zijn scheepsbrandstof.
Maar het bedrijf gaf zich niet gewonnen. Het waagde zijn kans bij de adjunct-kabinetschef van toenmalig Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege, Hugo Geerts.
Die overrulede het oordeel van beide milieu-instanties. Geerts, een afvalstoffenbeleid-expert met zowel een verleden bij de openbare afvalstoffenmaatschappij als bij een private afvalverwerker, besliste eigenhandig dat Oilchart ‘grondstoffen’ invoerde en geen ‘afvalstoffen’.
Geerts’ tussenkomst in de discussie tussen Oilchart en de Vlaamse overheid bracht hem in 2017 in het vizier van justitie.
In oktober 2018 doorzochten speurders van de gerechtelijke politie zijn kantoor, wegens verdenking van corruptie. Geerts werd uiteindelijk niet vervolgd omdat er geen bewijzen werden gevonden.
Het net sluit zich
Tijdens de rechtszaak in het Antwerpse Vlinderpaleis bracht het oudere duo achter Oilchart nog de verzachtende omstandigheid in dat het een blanco strafblad heeft in België. In Nederland werd hun bedrijf echter eerder al veroordeeld. In 2017 veroordeelde de rechtbank van Rotterdam Oilchart voor het inzamelen van scheepsafvalstoffen zonder vergunning en het vervoeren van niet-bruikbare stookolie naar België. Dit vonnis werd in 2018 door het gerechtshof en in 2020 door de hoge raad bevestigd.
De oliehandelaar kreeg een boete van 30.000 euro opgelegd. Mochten ze in deze zaak veroordeeld worden, dan hangt de directeur een celstraf van drie jaar en een financiële strop van bijna 3,7 miljoen euro boven het hoofd.
Het oudere duo van Oilchart blijft erbij dat ze grondstoffen en geen afval hebben geïmporteerd. De verdediging sprak over een ‘rechtsdwaling’ en vroeg om vrijspraak.
Ze zullen duidelijkheid krijgen op 30 juni. Op die datum doet de driekoppige Milieukamer van de Antwerpse rechtbank uitspraak.
Bron: Follow The Money
De boeven zijn gewoon zichtbaar op LinkedIn
Oilchart, directeur Christian K. en mededirecteur Sonja V.
https://www.linkedin.com/in/sonja-versteijlen-61583b73/?originalSubdomain=be
En op Bloomberg
https://www.bloomberg.com/profile/person/17070964#xj4y7vzkg
Er worden momenteel miljoenen of miljarden uitgegeven aan onderzoeken over de transatlantische slavernij maar geen onderzoek naar deze Isla deal en wat en wie er heel veel geld aan hebben verdiend.. Nee, 1 van de hoofdschuldigen kreeg onlangs nog een Eredoctoraat van de UoC.
@Knoek-koe
Je moet @Kari wel begrijpen, ze bedoeld te zeggen dat Pisas (ze schrijft de naam van de ex postzegel plakker met dubbel s en Silvania tot aan hun nek in het asfalt meer staan.
Naar alle bs op een stokje Kari je snapt wel denk ik dat je niet zomaar 10.000 vaten per dag, zonder rekening te houden met de milieu normen aan 2023, uit het meer kunt halen.
Lol dit.
O die Kari toch! Idd Ryan die doet heel goed werk met de mangroves. Maar wat Pisas daar nou mee te maken heeft? Die fuift en zuipt zich elke dag lazarus. Je bent echt door dik en dun pro de MFK (Maffia Floho Kabes bashi )partij! Als ik niet beter wist is Drechi een zus van jou?
Mangrove bomen worden in grote aantalen geplant dankzij Ryan de Jongh en zijn team en groei heel snel van 1 a 1 1/2 meter per jaar. Wie weet heeft Pissas en Silvania die hoe je het ook keert of wend meer bereikt hebben dan alle vorige regeringen een oplossing voor het asfalt meer.
Ik heb nog een klein maand tijd bij het zogenaamde bewaking bedrijf van Timo Brouwer gewerkt bij het asfaltmeer, zo te zien aan deze foto is er in al die jaren na mijn tijd niks tot nada uit het asfaltmeer uit gehaald van die drek die er nog uit moet en waar ze al jaren mee bezig zijn. Over 20 jaar is het nog een zelfde zooitje zonder enig uitzicht op verbetering, het is een voor zakkenvullers directeuren en politieke mee vreters project en wie geeft het politieke schoremurie eens geen gelijk dit project is totaal niet te controleren.
Ook in de baai van Jan Sofat waren veel mangroves.
2 jaar terug nog heeft een NL eigenaar meer dan 200 m2 gekapt om z’n tuin uit te breiden.
Je hoort er niks van of die hufter daarvoor is aangepakt.
Zita was ook verantwoordelijk voor het kappen voor Corendon.
Veel ecosystemen zijn op het eiland zijn systematisch bewust vernietigd.
In mijn herinnering was Karel Aster ooit ook ‘asfalt-directeur’ 10/12 jaar geleden?
In het midden van Curaçao, vlakbij Willemstad, ligt een grote baai. Ooit lagen hier prachtige mangrovebossen – een bedreigd ecosysteem – met bomen waarvan de luchtwortels boven het wateroppervlak uitstaken. Maar die zijn er al lang niet meer.
Waren wel meer mangrovebossen op Curacao maar Curacao haalt ze weg of laat ze weghalen en doet er niets mee..
En wie waren er op Curacao betrokken en kregen er geld voor? OM doe je werk!!
Waarschijnlijk dezelfde club die speciaal voor Curaçao de benzine voor onze auto,s mengt omdat de wereldwijd gebruikte benzine volgens minister en leverancier niet geschikt zou zijn voor ons.
De benzine maar laten testen. Wie weet zitten we ons zelf te vergiftigen omdat iemand een geweldig verdienmodel heeft bedacht.