27 C
Willemstad
• donderdag 28 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

Column Vaders | Landen van lafenis (17)

HomeAuteursColumn Vaders | Landen van lafenis (17)

Column Vaders | Crisiseten in ruitjesrok

Schotse Hooglanden
Column Vaders | Crisiseten in ruitjesrok

Dit is de moeite van het reizen voor groenvingerige milieuvriend en mensenschuwe vogelaar pas meer dan waard. Het zijn de Schotse Hooglanden in de koele, natte, mistige lentemaanden. Het uitzicht op de besneeuwde top van de Ben Nevis, omkranst met een druppelkroon van door zonlicht tot dunne flarden geslepen, langzaam optrekkende ochtendnevel blijft op het netvlies beklijfd. Het geurige soepele gras in de valleikom en de stille vruchtbare heuvels. De gerookte zalm en het sappige lamsvlees.

Natuurlijk, verder weten we het allemaal wel. Schotten lopen als een soort travestieten de hele dag te pronk in een geruite jurk, zedig tot op de knie, ze drinken veel te veel liters zelfgestookte whisky en spelen dan met veel plezier op een vormeloze zak met pijpen een deuntje begrafenismuziek.

Schotse kilt-2
Schotse kilt en doedel

En het eten is er maar niets. Restjeseten, dat is het waarmee de gemiddelde Schot bepaald hoog scoort op de beruchte mondiale lijst van culinaire wanprestaties. Toch heeft de traditionele Schotse keuken ‘best wel wat te bieden’ volgens optimistische insiders.

Om de koude, donkere winterdagen door te komen valt er te pleiten voor vetrijke, hartige gerechten, specifiek te beginnen met het ontbijt. Zo is havermout door de geschiedenis heen essentieel geweest in het Schotse dieet.

De stevige rijkelijk gevulde Schotse havermoutse pap
De stevig gevulde Schotse havermoutse pap voor de koude donkere wintermaanden

Waarbij ik de kanttekening moet maken dat die havermout ook in veel andere Europese landen populair bij moeder de vrouw was. De meeste babyboomers groeiden met deze dagelijkse dwangvoeding op tot het hun strot en oren uitkwam, nog maar niet te spreken van de gevreesde behandeling met levertraan. Maar goed, de porridge wordt met melk en wat suiker opgewarmd. Daarnaast komt uiteraard de onvermijdelijke toast met boter of met boter en ‘hausgemachte’ – wat een afschuwelijk woord eigenlijk – abrikozenjam op tafel.

In het weekeinde bestaat een full scottish breakfast uit de restjes van de afgelopen week. Ten eerste het roerei, dat met wat melk wordt gemixed en kort wordt aangebraden. Dan de gebakken champignons, die net als het roerei niet worden gekruid. En natuurlijk de black pudding, zeg maar de Schotse kroket, een soort worst uit varkensbloed. ‘s Ochtends worden de resten van de pudding aangebakken en bij het ontbijt geserveerd.

scottish breakfast
Scottish breakfast

Haggis is een verhaal apart en de liefhebber moet beslist over een robuuste spijsvertering bezitten om dit crisiseten met enige smaak te nuttigen. Het is een gerecht op basis van hart, lever en longen van een schaap, geprepareerd in de maag van het uitverkoren dier met ui, meel, specerijen en zout. Daarnaast ontbreken tijdens het ontbijt de hash browns niet. Dit zijn een soort aardappelkroketten, gemaakt van aardappeltjes van de vorige dag, in kleine stukjes gesneden en zelfs gepureerd, met wat ei gebonden en dan aangebakken in flink wat olie. Ook gebakken spek, gebakken witte bonen, tomatensaus en een halve tomaat uit de oven worden in mijn gastvrije herberg met verve – alsof het een koningsmaal betreft – opgediend.

Is dit niet allemaal een beetje te veel van het goede? Toegegeven, zo’n ontbijt vindt zijn oorsprong in de negentiende eeuw op het spartaanse platteland waar in weer en wind stug en boers werd doorgewerkt. Het klinkt verder nogal vet en smakeloos en dat is het wellicht ook voor de gastronomen onder ons. Maar in het vroeger zo arme Schotland werd alles van het geslachte dier gebruikt en restjes werden zo dus tot een curieus ontbijt.

De beroemde Schotse zalm
De beroemde Schotse zalm

Eigenlijk jammer dat zo’n schitterend land dat zelf wild, zuivelproducten, vis, fruit en groenten produceert zo weinig keukentraditie heeft en het culinaire experiment altijd heeft geschuwd. Tevens worden er bijzonder weinig specerijen gebruikt. Die waren altijd duur, peperduur. In het algemeen wordt Schots eten door de bevolking zelf als gezond beschouwd, maar voedzaam is een beter woord. Eenvoudig, bijzonder vet, ook dat, waardoor de Schotten een hoge positie innemen op de wereldwijde schaal van hart- en vaatziekten.

Schotland
Een schitterend land dat wild, zuivelproducten, vis, fruit en groenten produceert

In dit verband enigszins tegenstrijdig, maar eerlijk is eerlijk, de Schotse keuken beleeft nu een renaissance met inmiddels zo’n 15 restaurants die een Michelin-ster mogen koesteren, vaak met als goede buur een traditioneel cafetaria waar slechts porties fish en chips verpakt in de krant van gisteren over de toonbank gaan.

Maar wellicht komt het op termijn dus toch nog wel goed, hoewel de goedkope Chinese, Thaise, Japanese en Mexicaanse etablissementen momenteel als paddenstoelen uit de dampige grond verrijzen. Als dat geen crisiseten is! Arme Schotten.

Lees meer…

Landen van lafenis – serie columns van auteur Hans Vaders over de cultuur van eten en drinken in diverse verschillende landen

Dit artikel is geplaatst in

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties