©2015 Renée van Aller en John de Vries
Gretig gokken op welverdiende welvaart. De koersen van aandelen, obligaties en wisselkoersen spelen een belangrijke rol in ons dagelijks leven. Wat krijgt u voor uw schijntje spaargeld en wordt het nog wat met uw pensioen? Kan de regering goedkoop lenen of niet?
Sommigen beoordelen de financiële liberaliseringen van de laatste decennia met groeiende weerzin. Staten, landen, banken, burgers en bedrijven schiepen een schuldeneconomie. De krankzinnige kredietorgie duurt voort. De schuldeneconomie veroorzaakte een rentedaling in de VS en Europa tot onder nul.
Schinkel, Stellinga & Tamminga, economen die voor het NRC schrijven adviseren: ‘beter goed voorbereid, dan ruw wakker geschrokken. Doe de ‘wat als’ test op uw leningen. Als de rente verdubbelt, wat betekent dat voor uw besteedbaar inkomen? En wat doet u daaraan?’ Een adembenemend advies, temeer daar Puerto Rico zo goed als failliet is, meldde Marcel de Boer in het Financieele Dagblad (FD) op 10 augustus 2015. Puerto Rico kon vorige week slechts $ 628.000 terugbetalen van de $ 58 miljoen aan rente en aflossing op een obligatielening.
Daarmee is de ‘incorporated territory’ officieel wanbetaler, hoewel dat volgens de Amerikaanse wetgeving niet kan. Het land is geen echt onderdeel van de VS, maar wordt sinds de Spaans-Amerikaanse oorlog van 1898 wel door de VS beheerd.” De schatkist is leeg. Veel Amerikaanse bedrijven gebruikten het land voor goedkope productie. Toen de belastingvoordelen werden afgeschaft, vertrokken de bedrijven en werden veel mensen werkloos. 400.000 burgers zochten hun heil elders. Puerto Ricaanse burgers ontduiken grootschalig en structureel belasting. Een vergelijking met Griekenland ligt voor de hand.
Stockholmsyndroom?
“Na 117 jaar lijden de Puerto Ricanen aan het stockholmsyndroom. De mensen denken dat ze zonder hun kolonisator reddeloos verloren zijn, maar het is juist de Amerikaanse wurggreep die het Caribische eiland in een dodelijke spiraal deed belanden, zegt commentator Nelson Denis van de New York Times. Er is geen andere optie dan een zelfstandige toekomst, onafhankelijk van de VS.”
De schuld van het eiland is $ 72 miljard. Een aparte status betekent dat men zelfstandig moet kunnen bezuinigingen als teveel is uitgegeven, menen wij. De vraag is, hoe Puerto Rico in zo’n negatieve spiraal belandde? Het ene gat met het andere vullen en zorgeloos doorlenen?
In september 1995 heeft een van uw auteurs een cursus vergelijkend constitutioneel recht aan de Universiteit van Puerto Rico gegeven. De gevoelens van velen waren vergelijkbaar met de opstandige politieke gevoelens van Curaçao, Sint Maarten en Aruba. Men weigerde datgene te doen wat het ‘moederland’ adviseerde. Men kan op eigen benen staan. Maar als de schulden de pan uitrijzen, moet het moederland wel meteen hulp bieden.
Dat gaat – naar wij menen – niet samen met op eigen benen staan. De Gouverneur van Puerto Rico Alejandro Garciá Padilla is niet populair. ‘Hij verhoogt de belastingen, voert besparingen door en benoemt familieleden op topposities. Is dit de man die zijn eiland uit de zware economische problemen moet leiden?’
Voorspelbaar wijt hij de bestaande problemen aan de vorige regering, een herkenbare klaagzang. Puerto Rico besloot zelfstandig meer uit te geven dan er binnenkwam. Evenals de eilanden veelvuldig extern en intern lenen. Vaak ten koste van het ambtenarenpensioenfonds.
Hoe vaak heeft Nederland de eilanden financieel gered? Afspraken moeten worden nagekomen of anders afgedwongen. President Obama weigert een bail-out van Puerto Rico. Hoe gaan onze aanhangers van de onafhankelijkheid de financiën beheren? Als verantwoordelijke huisvaders of als zakkenvullers? Weet u het antwoord? Renée van Aller&John de Vries
Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Vanuit hun kennis en ervaring, toetsen ze de theorie in de praktijk. Renée werkte als jurist lange tijd voor de Universiteit van Aruba en de Arubaanse overheid. John J.P. de Vries was jarenlang werkzaam als jurist bij de overheid en voormalig hoofd van de Arubaanse veiligheidsdienst. Zij presenteren een analytisch en onderbouwd oordeel op actualiteiten. Op alle artikelen rust het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.
Publicatie door: Knipselkrant Curaçao © 2010-2015