Column Renée van Aller en John de Vries
Dat iemand de inhoud begreep van de aanpassing van de begroting 2014-2015 en de voorgenomen wijziging van overheidspensioenen en daarmee gelijkgestelden, was ons een groot raadsel.
Want voor ons was de (Nederlandse) inhoud volstrekt onbegrijpelijk. Letterlijk zijn wij verdronken in een tsunami van woorden en mooie intenties. Dat het geheel weinig goeds betekende, was ons wel duidelijk. Anders hoeft niet alles verborgen te worden achter een muur van onbegrijpelijke woorden. Wij hebben geen Statenlid gehoord die het niet begreep. U wel? Hebben zij dan alles begrepen? Wedden van niet? Maar zij doen alsof en laten zich met hun snoetjes lieftallig in de pers afbeelden, terwijl ze verklaren vóór te hebben gestemd. Maar waar vóór ze hebben gestemd en waarom snappen wij niet en zij wel? Niemand heeft ons uitgelegd, hoe de vork in de steel steekt en hoe we er feitelijk op vooruit- of achteruit gaan. Daarvoor moesten we dag en nacht de ware bedoelingen uitgraven. Het taalgebruik doet ons denken aan de indexknuffelaars die in duistere bewoordingen ons meedelen dat we aandelen moeten kopen om ons pensioen zeker te stellen. Obligaties leveren te weinig rendement met die dalende rentes.
Laten wij ons misleiden door een Nigeriaanse oplichtingsmail of een vergelijkbare manier van inlich-tingen geven? Sheila Sitalsing beschreef die praktijken weer slagvaardig in de Volkskrant van 26 november 2014 onder de kop: “Koop nooit iets van een griezel in een roze overhemd.” Het ging hier om informatie die een Maltese zakenman verstrekte om het grootste hefschip ter wereld te financieren.
“Hij presenteerde alle ingrediënten waar de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zo onvermoeibaar voor waarschuwt. Als het te mooi is om waar te zijn, is het vrijwel zeker niet waar. Loterijen zonder nieten bestaan niet”, concludeert Sitalsing scherp.
Maar verdichtsels op grote schaal doet het Land zijn medewerkers en zichzelf wel aan. Onze bestuurders en toezichthouders zijn meestal heren en af en toe een dame, gedistingeerd verpakt. Hoewel onze bestuurders en gekozen Statenleden plechtig hebben beloofd u en mij te dienen, doen ze dat niet. Wat resteert, is een fictie van schoongewassen waarheid, een aangeboden loterij met hoofdprijzen, die uit nieten bestaat en een welverdiend verlies aan vertrouwen. Méér voor mannen! En wij als burgers? Wij worden praktisch ontoerekeningsvatbaar door dergelijk hartverwarmende fantasieën en verifiëren niets. Een geruststellende gedachte vindt Sitalsing. Dat vinden wij ook. Als we zo simpel te bedotten zijn, dan is dit ons verdiende loon.
De kunst van het roven
Het APFA pensioenfond leende jarenlang verplicht aan de regering. In dat gat zijn miljoenen verdwenen. Ook wenste de regering kwijtschelding van een aantal SVB schulden. Daarnaast heeft het APFA kennelijk vrijwillig(?) geïnvesteerd in het nieuwe ziekenhuis en het Radisson hotel. Als die investeringen een goed rendement opleveren is er niets aan de hand. Het jarenlang verplicht voorzien van de overheid van kasgeld, leverde nauwelijks rendement op. Hoe konden het APFA, de CBA en alle toezichthouders – waaronder de Staten – dat zolang toelaten? Het gaat immers ook om hun oude dag, of is er voor hen een aparte pot die niet kan worden leeggehaald? Op 24 november 2014 behandelde de Staten de landsverordening (Lv 2014-2015-802) inzake aanpassing pensioenregelingen voor ambtenaren en afwikkeling van een aantal sociale zekerheidsschulden. De pensioenpremie wordt niet hoger dan 25% van de jaarlijkse loonsom na aftrek van de sterk verhoogde AOV franchise (zie onder 3◦ pagina 7 ontwerp lv). De premie is niet meer gelijk voor alle deelnemers. Hoe dat in de praktijk uitwerkt is onbekend. Ook moet het overheidspensioen omgezet worden in een lijfrente. De gevolgen daarvan zijn onbekend. Hoeveel verdwijnt er in een woekerpolis? Zijn het weer de FATUM en de ENNIA die deze regeling mogen uitvoeren? Voor zover bekend zijn deze ingrijpende wijzigingen niet besproken met het GOA. Het partnerpensioen dat op risicobasis is verzekerd, valt blijkbaar toe aan het pensioenfonds, dat is zeer onduidelijk geformuleerd. Heeft het APFA een nabestaandenpensioen op risicobasis of niet in de nieuwe regeling 2014? Dat zou mogelijk zijn, omdat de overheid zoveel mogelijk de kosten voor zichzelf als werkgever wil verlagen. Wat er met eerdere aanspraken gebeurt die onder vroegere regelingen zijn opgebouwd is onduidelijk. De tegemoetkoming voor ziektekosten van overheidsgepensioneerden vervalt (artikel 6, pagina 9). Artikel 13 pagina 10 van het ontwerp regelt het vervallen van de duurtetoeslag, maar niet voor degenen die, die aanspraken hadden voor 1 januari 2011. Een verrukkelijk voorbeeld van verdeel en heers. Er zullen er nog vele volgen.
Pagina 11 van het ontwerp bepaalt dat verhoging van bezoldiging of toeslagen ten aanzien van ambtenaren of daarmee gelijkgestelden geen gevolgen mag hebben voor de landskas, waar het gepensioneerden betreft. Dus alle indexering van pensioenen is hiermee afgeschaft? Het APFA staat toch los van de overheid wegens de privatisering? Die indexering moet het APFA toch betalen? Hoe kan het dat het APFA en de regering zomaar opeens één organisatie zijn? In de MvT over de vrijwaring van het APFA worden het Land en het APFA gezien als elkaars wederpartij (?).
De schuld van het Land aan de SVB ter grootte van ongeveer Afl. 58 miljoen wordt kwijtgescholden. Die schuld bestaat al sinds 1986. En dat wist niemand? Hoe hoog was die schuld oorspronkelijk? Heeft het Land ooit de gangbare rente betaald uit deze onvrijwillige leningen? Heeft de SVB en het APFA ooit het Land gemaand en in gebreke gesteld of zou dat een smadelijk heenzenden hebben betekend van de medewerkers die op die verplichting attendeerde? Als schulden laten verdwijnen zo simpel is, dan kunnen de burgers hun schulden aan het Land ook zelfstandig kwijtschelden?
Vrijwaring waarom?
Wat ons nog het meest choqueerde was dat in hetzelfde ontwerp een vrijwaring is opgenomen voor de directie, het personeel en de leden van de Raad van Toezicht van het APFA over de uitvoe-ring van de overeenkomst tussen het Land en het APFA. Tegenover wie en waarom moet het APFA zich vrijwaren? Is het nodig omdat deze landsverordening nietig is? Dit soort aanspraken en kwijtschelding van schulden moet in een aparte landsverordening worden geregeld en kan niet bij overeenkomst worden afgehandeld. Daarmee zijn ook de mogelijkheden van het APFA om zelf een zaak te beginnen tegen het Land wegens het niet afdragen van ingehouden pensioenpremies beperkt. Eigen opzet en grove onzorgvuldigheid kunnen niet worden uitgesloten door het APFA, meldt het ontwerp opgetogen. Wel het eigen roekeloos politiek handelen, menen onze bestuur-ders. Wat nu?
Slimme strategie
Wij zouden alle vakbonden aanraden samen met het APFA, het GOA, overheidsgepensioneerden en daarmee gelijkgestelden in binnen- en buitenland, het Land en de CBA aan te spreken voor systematische en ‘diefstal/verduistering/oplichting’ van ingehouden pensioenpremies, het leegha-len van het pensioenfonds zonder correcte afwikkeling daarvan en verplichte rentebetalingen, het gebruiken van andermans geld zonder toestemming en het onvoldoende toezicht houden. Daar-toe moet wel alles goed worden gecontroleerd. Misschien kan de CBA niet worden aangesproken? Vast moet staan hoeveel er sinds de Status Aparte is verdwenen uit het APFA en welke maatregelen de vakbonden het APFA daartegen hebben genomen. Alle betrokkenen, maar vooral bestuurders en parlementariërs moeten persoonlijk worden uitgewonnen – indien mogelijk – om de bestaande miljoenen (miljarden?) schuld te delgen. Kennelijk gaan het Land en het APFA ervan uit dat er rechtszaken zullen volgen, omdat schade is geleden. Wie heeft er schade geleden en waarom? Wat heeft het APFA en vooral het Land fout gedaan? Het gaat dan om civielrechtelijke schade. Het Land moet het APFA vrijwaren en kan dit niet doen zonder zichzelf te benadelen. Wil het APFA niet procederen tegen het Land dan kan ook het APFA worden aangesproken.
Wellicht zou een strafrechtelijk onderzoek hier ook op zijn plaats zijn, daar het Land gehandeld heeft in strijd met de Comptabiliteitsverordening de Staatsregeling en het Statuut door de regels voor leningen te ontduiken. Door degenen die gaan procederen, kan tevens beslag worden gelegd op alle tegoeden van het Land en het APFA, totdat uitspraak is gedaan. Gedegen voorwerk is echter essentieel. Het liep ook mis met de Waarheidscommissie in 2002. Door escalatie van tegenstellingen kunnen de onderlinge politieke verhoudingen ernstig worden verstoord, waardoor ook de rechtshandhaving in gevaar kan komen. Het voorwerk van de Waarheidscommissie was naar onze mening onvoldoende degelijk. De Waarheidscommissie leek ons teveel gericht op Medusa-achtige vergelding. Zo kan een zaak nooit worden gewonnen. Bewijs van wat is gebeurd is essentieel en het afwegen van hoeveel schuld degenen, die gaan procederen daar zelf aan hebben. Dat zal de rechter zeker meewegen. Dus een goed begin is het halve werk.
©2014 Renée van Aller en John de Vries
Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Op alle artikelen rust het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.
Publicatie door: Knipselkrant Curaçao © 2010-2014