ORANJESTAD — De Staten van Aruba willen dat de regering haar best doet om ervoor te zorgen dat het gezamenlijk voorontwerp van de parlementen van Aruba, Curaçao en St. Maarten voor een Rijkswet Geschillenregeling ‘zo spoedig mogelijk’ wordt voorgedragen bij de Tweede Kamer.
Het doel is een geschillenregeling op 1 januari 2017 in werking te laten treden. Daartoe heeft het parlement vorige week een motie aangenomen die door alle Statenfracties werd gesteund.
Momenteel is het de Rijksministerraad die beslist over geschillen tussen landen binnen het Koninkrijk. De gevolmachtigd ministers van de drie Caribische landen hebben in deze Rijksministerraad een stem, maar leggen het altijd af tegen de meerderheid van dertien Nederlandse ministers. Het ‘democratisch deficit’ waar deze ongelijkheid onderdeel van is, kreeg opnieuw aandacht na aanwijzingen van de Rijksministerraad aan de gouverneurs van St. Maarten en Aruba in 2013 en 2014. De roep om een geschillenregeling werd groter.
Na jarenlange strijd voor de invoering van een instituut dat geschillen tussen het Koninkrijk en de individuele landen kan beslechten, liggen nu twee concrete voorstellen op tafel. Op parlementair niveau hebben de Caribische landen van het Koninkrijk een voorstel gemaakt voor oprichting van een Gemeenschappelijk Hof voor Geschillenbeslechting, dat een bindend oordeel geeft over strikt juridische geschillen. Ronald Plasterk, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, kwam met een eigen voorstel waarin de Raad van State over geschillen een ‘zwaarwegend advies’ geeft dat overigens wel door de Rijksministerraad genegeerd mag worden.
Tijdens het Interparlementair Koninkrijksoverleg (Ipko) in mei vorig jaar gingen alle parlementen echter akkoord met het uitgangspunt dat uitspraken van een geschillenorgaan, bindend moeten zijn. Het voorstel van Plasterk voldoet daar dus niet aan. Het voorstel van de Caribische landen van het Koninkrijk kwam tot stand tijdens het tripartiet op St. Maarten eerder dit jaar en sluit volgens de parlementariërs van deze landen beter aan op de eerdere afspraken.
Het feit dat Plasterk kiest voor een eigen Rijkswet, lijkt erop te doelen dat hij het Nederlandse regeringsstandpunt wil doordrukken. Als Nederland een Rijkswet wil aannemen, hebben de regeringen van de andere landen nog wel inspraak, maar ligt de uiteindelijke beslissing bij de Tweede Kamer.
Bron: Amigoe