Raymond Boere

De ravage opruimen. Huizen repareren. En tegelijkertijd zorgen dat iedereen in de familie genoeg te eten en te drinken heeft. De eilandbewoners proberen er in de puinhopen van Sint Maarten het beste van te maken, maar dat valt nog niet mee.

Carel Brouwers slingert met zijn auto op een smal pad langs omgewaaide bomen en elektriciteitspalen. Laaghangende takken lijken de weg te blokkeren, maar het gaat net goed. De Nederlander, die al jaren op Sint Maarten woont, is op weg naar het huis van zijn vriendin, hoog op de heuvel. Van een afstand ziet het eruit als een schattig wit huisje. Maar wie dichterbij komt, ziet hoe erg het bouwwerk te lijden heeft gehad onder orkaan Irma.

Kozijnen zijn compleet uit de sponningen gewaaid. De prachtige tuin is een ravage. Brouwers klimt op het hek van de veranda. ,,Kijk,’’ zegt hij als hij naar het dak wijst. ,,Dit lag na de orkaan helemaal open. Al het zink was eraf. Houten dakplaten weggewaaid.’’ Met spullen die ze vonden in de omgeving heeft Brouwers zo goed en kwaad als het ging het dak weer dichtgespijkerd ,,We zijn twee dagen bezig geweest om het weer een beetje in orde te maken. Nu is het wind- en zondicht. Alleen nog niet waterdicht. Dan zal echt het hele dak vernieuwd moeten worden.’’

Stapje voor stapje bouwt de Nederlander zo zijn leven weer op. Het gaat langzaam. Er is in de buurt nog geen stromend water. Geen elektriciteit. De palen waar de kabels aanhangen zijn allemaal omgewaaid. Het zal nog maanden duren voordat de koelkast hier weer werkt en het licht brandt.

Maar elke klus die hij klaart voelt ontzettend goed. ,,Direct na de orkaan was dit huis één grote shitzooi. Echt triest. Door het weer een beetje toonbaar te maken, putten we moed uit deze ellende. Ondanks dat het alleen aan de buitenkant is. We hebben toch weer het gevoel dat we een huis hebben.’’ En zo probeert iedereen op het eiland op zijn eigen manier het dagelijks leven weer een beetje dragelijker te maken, al valt dat nog niet mee. De voorraden drinkwater en eten raken bij veel bewoners een week na de orkaan op, maar de hulpverlening verloopt nog altijd moeizaam. Mensen weten niet waar ze water of eten kunnen halen. Wie geluk heeft krijgt een tip dat er een supermarkt open is, zoals Maxo en Rose Montoban. De laatste twintig dollar aan cash die ze nog hebben geven ze in Maho uit aan water voor hun drie kinderen. Allebei hebben ze twee flessen van vijf liter, meer is niet toegestaan. ,,Na dit is het op en hebben we niets meer. We hebben nog geen idee hoe we aan nieuw water moeten komen,’’ zegt Maxo.

Dat er plekken zijn waar het wordt uitgedeeld blijkt wel op de doorgaande weg van de hoofdstad naar het vliegveld. Mensen staan in een meterslange rij staan om een paar flessen te bemachtigen. Ze hoorden het via de radio.

Brokstukken

Ondertussen schuift shovel-chauffeur Azor Herman van het bedrijf Windward Roads iets verderop behendig brokstukken van getroffen gebouwen op één hoop. Van 6 uur ’s ochtends tot 6 uur ’s avonds schept hij de ene na de andere vrachtwagen vol. Het is doorbuffelen maar dankbaar werk. ,,Mensen geven me te drinken als ik voor hun huizen heb geveegd, zo blij zijn ze met ons.’’

Het puin wordt gebracht naar een trapveldje voor buurtjongeren dat nu dient als tijdelijke stortplaats. Sinds de orkaan toesloeg hebben ze zo twee straten van anderhalve kilometer kunnen schoonmaken, weet manager Rob Dragt van het wegenbouwbedrijf Windward Roads. ,,Kun je nagaan hoeveel puin er lag.’’ De orkaan levert de komende jaren waarschijnlijk genoeg werk op voor het bedrijf. ,,Maar daar zijn we nog helemaal niet mee bezig,’’ zegt Dragt. ,,Dit is vooral heel verschrikkelijk. Puin ruimen doen we tegen kostprijs.’’

Er zijn op dit eiland een paar mensen die het al heel goed hebben, maar altijd meer beukennootjes willen verzamelen
Verzekeringsagent Mano van der Kamp

Twee tot drie jaar nog zal er keihard gewerkt moeten worden om dit eiland er bovenop te krijgen, verwachten experts zoals de lokale verzekeringsagent Mano van der Kamp. Hij staat meerdere grote hotels bij. ,,De grote uitdaging is het nu om hier bouwmaterialen te krijgen en voldoende personeel en voorschotten van de verzekeringen om iets te kunnen doen. De wil om te herbouwen is er zeker, al overwegen sommigen na al die plunderingen serieus om te stoppen. Hoe loyaal zijn de mensen nog als ze je eerst bestelen en later vragen om een baan?’’

Van der Kamp schat dat de schade zeker 3 miljard dollar is. Niet alleen in materiaal, maar ook aan gederfde inkomsten. Zeker de grotere hotels hebben een paar ton aan kosten per maand, maar er staan nu geen inkomsten tegenover. De verzekeringsagent hoopt van harte dat de hulp die wordt geboden goed terecht komt, maar heeft er zo zijn bedenkingen bij.

,,Er zijn op dit eiland een paar mensen die het al heel goed hebben, maar altijd meer beukennootjes willen verzamelen. Als er geen strak toezicht komt op hoe die gelden uitgegeven worden, is het risico levensgroot dat aannemers heel creatief met offertes omgaan.’’ Zijn dwingende advies aan de Nederlandse overheid: laat het niet gebeuren dat de een straks in een paleis woont en de ander nog steeds in de shit zit.

Bron: Algemeen Dagblad